Kirkjuritið - 01.06.1964, Blaðsíða 24

Gunnar Árnason:
Pistlar
Menning
Fá orð ber oftar á góma né sjást tíöar á prenti en orðið menn-
ing. Og næstum alltaf virðist merking þessa vera talin jafn sjálf-
gefin og um alkimnngt og óumbreytanlegt fjall væri að ræða.
Sannleikurimi er samt sá, að fá orð í málinu eru öllu margræð-
ari né tímabundnari liugsunarhætti þeirra, sem bera þau í
munn.
Algild skýring bvort beldur á almennri menningu eða ís-
lenzkri menningu mun ekki finnast í neinni fræðibók.
Flestir munu þó sammála um, að í orðinu felist tilvísmi til
þess, sem greinir manninn eittbvað frá öðrum lífverum og bef-
ur bann á einhvern hátt upp yfir þær: Þroskaðir vitsmunir, há-
leitl hugarfar, listiðkanir, allt sem stuðlar að göfgi, þróaðra
samfélagi, aukinni mannúð.
Sigrar vísindanna bæði á sviðum þekkingar og tækni, sem
lengja mannsævina, tengja og treysta samfélagsböndin, stór-
auka þægindin, flytja æ fleirum sí meiri fræðslu og skemmtan,
eru að sjálfsögðu menningartákn. Meira að segja lielsprengjan
er sigur mannsandans og því menningarmerki — segja sumir
að minnsta kosti.
En við það að nefna slíkt skaðræðisvopn verður oss ljóst að
ekki má ofmeta j>á 11 vilsins eða snilldarinnar í menningunni.
Manngöfgin cr mannvitinu enn meiri og bollari. Kristnin befur
mest og bezt leitt oss til þess skilnings.
Aldrei í sögu mannkynsins hefur mannúðin verið jafn viður-
kennd og víðtæk og á vorum dögum, þrátt fyrir allar nndan-
tekningarnar. Margþætt samstarf Sameinuðu þjóðanna, félags-
þroski velferðarríkjanna og ýmiss konar hjálp við vanþróuðu
þjóðirnar vitnar allt um þetta. Ef rakið er til róla sannast, að
það er ýmist sprottið af kristnum anda eða í fullu samrænu
við liann.