Kirkjuritið - 01.06.1964, Blaðsíða 42

Bækur
„TVEGGJA HEIMA SÝN“
Olafs Tryggvasonur
Þegar fyrri bók Ólafs, Huglækn-
ingar, kom út, haustiiV 1961, skrifaði
ég vandaða og nokkuð ýtarlega grein
uin hana og höfund hennar í Frjálsa
þjóS, — svo niikið þótti niér til uin
hana þrátt fyrir — að mínu áliti —
injög gallaðan rilháll á skýringar-
köfluin bókarinnar. í bókinni
Tveggja heima sýn er höfundurinn,
á tveiinur áruiii aðeins, kominn á
alll annað og fullgilt lag þess að
skýra andlcg efni — svo ágætt, víð-
ast livar, að jafngott er lestrar liá-
mentuðum og gerlmgulum lesanda
sem almúgamanni, jafnframt því
sem Iialdið er að fullu vellandi
mælsku og óþrjótandi liugmynda-
auðlegð fyrri hókarinnar. Sjónar-
miðið er, yfirleitt, svo heilbrigt og
sjálfslætt sem hugsast getur, og al-
vara hins þraulreynda, djúpskyggna
og víðsýna inanns svo bjargföst, að
málflutningur hans hlýtur að ná
sambaudi við livern vel gefinn mann,
sem ekki er niðurreyrður á liæl og
bnakka af fordómum. Þar með segi
ég, að sjálfsögðu, ekki, að allir
sanngjarnir mcnn hljóti að fallast á
allar skoðanir höf., en þær hljóta
að vekja virðingu hvers lieiðarlega
hugsandi lesanda, og gera ljóst náið
samband milli trúar liöfundar og
allrar annarrar einlægrar kristinnar
trúar. Ég get varla ímyndað mér
annað en að bók þessi cigi eftir að
færa einlæga kristna trúmenn ólíkra
guðfræðiskoðana nær hverja öðrum
i kærleika — ég tala ekki um trúar-
lirokagikki; svo virðist mér hún
ínálluglega á bjargi byggð, uiidir-
stöðuatriða. Auk þess tekur lmn, í
fullri alvöru, upp frumkristiun þráð,
iindirstöðu eðlis, sem lcngi hefur
legið í láginni með „Mótmælend-
um“, og ber fram nýjar, líklega af
Ólafi fruinhugsaðar, skýringar, stór-
ar í sniðum og tilkoniumiklar, á
meginatriði í þessu efni (sbr. t. d.
bls. 113), en af því dregur bókin
nafiiið.
Bókin inorar af spakmælakemid-
um sctningum — glitrar af andríki.
Dýpt, víðsýni, alvara og reynsla
siijallleiki og liugrekki eru meðal
lielztu einkenna hennar. Ég efast
um, að nokkurn tíma hafi komið út
mikilvægari hók um andleg efni á
íslandi, ritgerða tegundar (þar ineð
taldar prédikanir). Svo er liún fersk,
að spámannsriti er likast. Hún er
eins og gos (sbr. t. d. bls. 86 og 87).
Það liaggar ekki framanskráðu,
þó að ófá einstök atriði bókarinnar
orki tvímælis, og hún sé ekki a
hverri blaðsíðu með sömu ágætum.
Seyðisfirði, 30. apríl 1964.
Björn O. Björnsson.