Kirkjuritið - 01.12.1969, Blaðsíða 13

KIRKJUKITIÐ
443
j henni er livarvetna notað logos, þegar talað' er um orð GuSs.
Nú var orðið lögmúl (Tóra nomos) til í fleiri en einni merk-
mgu. Þegar Gyðingar töluðu um lögmál Guðs, áttu þeir í
tyrsta lagi við Mósebækurnar fimm, í öðru lagi við allt Gamla
testamentið sem opinberun Guðs, og í þriðja lagi við lögmál
tilverunnar frá upphafi, liið eilífa orð Guðs,og liið stóra fræði-
rit „Talmud og Midrasli“ geymir ummæli um lögmálið, sem
honia heim við það, sem Jóhannesarguðspjall segir um Logos.
Lögmálið var til í upphafi, fyrir sköpun heimsins. Lögmálið
er að eilífu lijá Guði. Lögmálið er guðlegt, dóttir Guðs. Fyrir
milligöngu frumburðar síns skapaði Guð himin og jörð, og
Sa frumburður var lögmálið. Lögmálið er heiminum líf. Heim-
llril'n er í myrkri, ef lögmálinu er brennt. Sannleikurinn, það
er lögmálið. (KWNT IV, 139).
I formála Jóhannesarguðspjalls koma allar þessar hugmynd-
lr fram, og er ekki um að villast, að liöfundurinn er öðrum
l'raeði að bera saman orð Guðs, logos, eins og það hefur opin-
Eerast í lögmálinu (nomos) og Jesúm Krist. Ennfremur byrjar
Súðspjallið á orðum, sem minna verulega á fyrstu orð Gamla
testamentisins; 1 uppliafi, — í upphafi var það orð Guðs, sem
shapaði heiminn. Nú er liafin ný sköpun, nýtt upphaf, ný öld
''ld lífs og ljóss, því að einnig þau orð minna á sköpunarsög-
,lna. Það leynir sér heldur ekki, að Jesús er nýr Móses, sem
°l)mherar náðina og sannleikann, eins og Móses gaf lögmálið.
Hver er þá boðskapur Jóliannesar um komu Iírists í lieim-
111,1 '■ I fyrsta lagi er það fortilvera Krists. Hann liefur verið
hl áður, en kemur nú frain í holdi, þ. e. a. s. sem maður meðal
manna, í mannlegu lífi og mannlegri sögu.
Hvorki grísku heimspekingarnir, Fíló né Rahhíarnir gátu
'mgsað sér Logos með þeim liætti, að hann kæmi fram á jörð-
llmi sem persóna. En það, sem lesendum guðspjallsins hefur
Sennilega komið mest á óvart, var sú trú, að guðdómleg vera
Vmti komið fram í lioldi, því liold (sarks) þýddi ekki aðeins
•larðneskt efni, lieldur jarðneskt efni með syndugt og saurugt
( h. Menn hugsuðu sér allt hið guðdómlega andlegt, en hið
s>nduga efniskennt, holdlegt. — Þetta var eins og að sameina
l'ær andstæður, þvert ofan í alla rökvísi þeirra tíma.
Ein þeirra hreyfinga, sem festu víða djúpar rætur í fom-
(h var hinn svonefndi gnóstícismi. Gnóstíkarar gerðu ráð fyr-