Kirkjuritið - 01.04.1973, Blaðsíða 12

1966 — 70 var 266. Árið 1970 voru
skilnaðarleyfi 333, en 6 síðasta ári
364. Eins og þessar tölur bera með
sér, þá lœtur nœrri aðtala lögskilnaða
hafi þrefaldast á síðast liðnum tutt-
ugu árum, og nú er svo komið, að
einn lögskilnaður kemur á hvern virk-
an dag allan ársins hring.
Fáum œtti að dyljast, að hér er um
uggvœnlega þróun að rœða, þróun
sem spáir ekki góðu um festu í hjú-
skapar- og fjölskyldumálum hér á
landi. En mun fleira er til marks um
það rótleysi, sem ríkir á þessum vett-
vangi. Það er nú almennt viðurkennt
af frœðimönnum, að vel flest félags-
leg vandkvœði megi rekja til röskun-
ar á eðlilegu fjölskyldulífi. Mönnum
er tíðrœtt um unglingavandamál og
ekki að ófyrirsynju. Á síðasta ári nœr-
fellt þrefaldaðist tala skráðra ölvunar-
brota stúlkna á aldrinum 15 ára og
yngri hér í borg miðað við árið áður.
Auðvitað vitnar hin opinbera tala að-
eins um brot þess fjölda barna og
unglinga, sem leiðzt hefur út á háska-
legar brautir, þrátt fyrir skjól foreldra-
heimilis, Margra vikna biðtími hjá
tauga- og geðsjúkdómalœknum segir
slðan sína sögu um foreldraskjólið,
og í því sambandi kemur ekki á óvart,
að mikill meiri hluti þeirra, sem bíða
eru konur, giftar konur.
Fyrr var að því vikið I þessu erindi,
að í mörg horn vœri að líta, þegar
hugað skal að þjóðfélagslegri mótun
fjölskyldunnar. Ýmislegt hefur óbeint
þegar komið fram, en vert er að
árétta nokkur atriði.
Þjóðfélagsfrœðingar hafa leitt að
því gild rök, að gerð hins iðnvœdda
borgarsamfélags geri kjarnafjöl-
skylduna til aðgreiningar frá stórfjöl-
skyldunni nauðsynlega. Síaukin sér-
hœfing og verkefnaskipting I atvinnu-
llfinu samrœmist illa framleiðslustörf-
um í svo lítilli einingu sem fjölskyld-
an er, auk þess sem vinnuafl er hvergi
annars staðar að fá en frá heimilun-
um. Þarfir þjóðfélagsins fyrir sér-
menntað vinnuafl hafa fyrir löngu
gert uppfrœðslu barna á heimilum
úrelta. Nauðsyn á félagslegum og land
frœðilegum hreyfanleika fjölskyld-
unnar vegna óhjákvœmilegs tilflutn-
ings á vinnuafli frá einni byggð til
annarrar dœmir stórfjölskylduna sem
allt of þunga í vöfum.
Hvernig sem á málið er litið verður
útkoman sú, að þjóðfélagið mœlir
svo fyrir, að fjölskyldan skuli vera
lítil, hjón með 1,9 barn, nánar tiltek-
ið, svo tekið sé mið af vísitölufjöl-
skyldunni. En þessari litlu fjölskyldu er
œtlað stórt hlutverk. Fiðlusnillingur-
inn, Yehudi Menuhin, orðaði það svo
í blaðaviðtali á dögunum, ,,að heimil-
ið cetti að vera menningarleg undir-
staða í rótlausum heimi," og hann
hvatti okkur íslendinga sá góði gest.
ur að berjast eins og Ijón fyrir því að
svo mœtti verða. Þessi glöggskyggna
áminning voru orð í tíma töluð. Með
upplausn fjölskyldunnar fylgir upp-
lausn menningarinnar og þjóðfélagið
riðlast í sundur.
Nánar skoðað felst hið menningar-
lega hlutverk fjölskyldunnar í nútlm-
anum í varðveizlu mennskunnar. Ætla
má að fjölskyldan hafi œtíð haft
þessu einstœða hlutverki að gegna,
þegar höfð er hliðsjón af uppeldi
barnanna. En margt bendir til þess,
að aldrei sem nú ríði á að fjölskyld-
10