Kirkjuritið - 01.04.1973, Blaðsíða 93

0 eftir því hvar hann á að standa.
,lns Ve9ar mun aldrei ráðlegt að
ka hann frá þessu hlutfalli.
1 n n g r í s k i k ro s s er jafnarma.
ragnn^orm hans finnst með þvt, að
^ ferningum lóðrétt og 7 lárétt.
'[ telia, að hann eigi uppruna
ve^s' ^V'' að kann hafi upphaflega
end ^re^inn a sólarkringlu sóldýrk-
f ? a,H draga athygli sóldýrkenda
^a solunni að Kristi ,,sól rœttlœtisins".
<;e tii9ata styðst við engin rök.
ennni e9ra er< að hin litla signing á
n' °g brjósti sé fyrirmynd hans.
ejn 'nn °rþadox i kross, sem
s- kallast hinn rússneski, hefur
9runnlínur og hinn latneski.
esinn er ' tvennu frábrugðinn latn-
ir ,a krassinum. Annað er það, að yf-
stytt;erálmUnni er annur þverálma
jn ri' ^ ^un að minna á yfirskrift-
ken VQr a krossi Krists. Hitt sér-
^lm0' 8r ^að' a^ neðarlega á lóðréttu
ag Unni er skásett þverálma. Á hún
Qð a fótsta11, sem þar er talið
að f° ' Veri® a krossi Krists. Þeirtelja,
vig !*tur ^1005 hafi verið negldar hlið
ejns ' ' en ekki hvor ofaná öðrum,
ianda9 t'ðkast a róðukrossum Vestur-
^inn0 ^essarar álmu er litlu
kross' Sn ^ 9ráður. Þegar horft er á
bandar"1 cn ■hœrri endinn t'1 vinstri
á þe ’ kkl er vitað, hvernig stendur
er s^SUm kialla. Sennilegasta tilgátan
Ándré ^etta ei9i að minna á
í Iq SSar krossinn sem er eins og X
vernr-^n, , að Ándrés postuli var
H i n nardýrlin9ur Rússlands.
s°mu hlutf"?ieski kross er 9erður '
eru g| °llum og hinn latneski. Þó
Qnn kions jafna breiðari í end-
við skurðarpunktinn. Aðal.
sérkenni hans er það, að í kverkun-
um, þar sem álmur krossins mœtast,
er skorin bogdregin hvelft og hringur
gerður umhverfis samskeytin og
myndast þannig gat í kverkum kross.
ins. Þessi hringur táknar eilífðina.
Þessi kross er algengur meðfram veg-
um og í kirkjugörðum á Bretlandseyj-
um. Er þar fjöldi mjög gamalla krossa.
Þeir eru úthöggnir mjög margbrotnu
skrauti, myndum, táknum, fléttum og
hvers konar skrauti. Þessir krossar eru
einhverjir fegurstu krossar, sem þekkj-
ast.
Pa t r i a r ka k r o s s er að því einu
frábrugðinn venjulegum latneskum
krossi, að fyrir ofan hið venjulega
þvertré, er annað styttra líkt og á or-
þódoxa krossinum. Hann er aðeins
notaður á kirkjum sem þjónað er af
kirkjuhöfðingjum er bera titilinn
„patriak".
Páfakrossinn hefur þrjú þvertré,
og er hið efsta styzt, en hið neðsta
lengst. Hann er eitt af embœttistákn-
um páfans og notar hann enginn ann-
ar.
Dýrðark ro s s i nn eða páska-
krossinn er latneskur kross með
geislum ! öllum kverkum. Hann er
einkum hafður ! sambandi við páska-
hátíðina. Einnig er þetta eitt af tákn-
um Páls postula, vegna þess hve
djúpar kenningar hann flytur um
krossinn og upprisuna.
Þennan kross kaus Gústaf 4. kon-
ungur Svía 1805 til að vera embœttis-
einkenni erkibiskupa sinna og hefur
það haldist síðan.
Auk þess að gera krossa úr tré,
beini, horni, steini og málmum voru
þeir einnig málaðir ! gler, saumaðir
91