Kirkjuritið - 01.06.1976, Qupperneq 40

Báðir erum við menn á einni jörð og
eigum hvor um sig sama rétt á eigin
hugarheimi. Og illt er, ef samband
okkar rofnar að fullu, svo að við fram-
vegis ekki getum talað um annað en
skepnuhöld og aflabrögð, er við hitt-
umst á förnum vegi. Þess vegna leyfi
ég mér nú að varpa fram spurningu,
sem sr. Kristján mun fá ígrundað jafn
auðveldlega og aðrir. Skal með þeim
hætti gerð tilraun til að skiptast á
orðsendingum milli heimanna tveggja,
— þrátt fyrir allt:
Er ekki hugsanlegt, að eitthvað sé
hæft í þeirri heimsmynd, sem ég mun
hafa tileinkað mér? Er allsengin
ástæða til að ætla, að sú átakanlega
örvænting, sem mér virðist menning
okkar daga vitna um, sé raunverulegri
en svo, að hún geti talizt meinloka
nokkurra manna og ímyndun ein?
Verði svarið við þessari spurningu
jákvætt, spyr ég enn: Getur kristinn
maður gengið þegjandi hjá þeim garði
samtímans, sem ég nú í fáum orðum
lýsti, og látið sem honum ekki komi
það við, er þar fer fram? Er rétt að
reyna að draga fjöður yfir meðvituð
eða ómeðvituð neyðaróp samtíma-
manna, loka eyrum, jafnvel áfellast þá,
sem hlusta? Erum við ekki bræður
þeirra, sem þjást allt umhverfis okkur?
Er okkur ekki skylt að horfast í augu
við ástand þeirra og flytja þeim fagn-
aðarerindið sem svar við þeim bænar-
orðum, sem það ástand ber sér í
fjöðrum?
Viktor Frankl hefur maður heitið,
austurrískur geðlæknir, lærður í
ströngum skóla langrar ævi, virtur um
vestanverða Evrópu. Hann fjölyrðir
mjög í ritum sínum um það, sem hann
nefnir „sameiginlega taugaveiklun“
okkar tíma. Þeirri sameign hefur hann
gefið heitið ,,tilverutóm“. í því felst
þetta, að allur þorri manna lifir í lausu
lofti, án þess að hafa fast land undir
fótum, án takmarks og tilgangs, án
trúar og vonar.
Mér er ekki kunnugt um, að niður-
stöður Frankls, byggðar á áratuga
reynslu, hafi verið hraktar. Margt er
það raunar, sem bendir til þess, að
þróun mála allra síðustu árin sé enn
átakanlegri en rit hans til skamms
tíma gáfu til kynna.
Og enn spyr ég: Eru þessir hlutir
svo lítils verðir, að þeim hæfi axia-
yppting og annað ekki? — Frankl held-
ur því sjálfur fram, að drýgsta svarið
við hinni sameiginlegu veilu sé trú-
boð, er tekur tillit til tómsins og gagn-
gert miðar að því að fylla tómið.
Er þetta rangt? —
I gagnmerku erindi, sem sr. Árelíus
Níelsson flutti á nýafstaðinni presta-
stefnu, kvað mjög við þann tón, er
Frankl slær, hvort sem þar var nú um
að ræða tilviljun eður ei. Var sú myrka
mynd af vandamálum nútímamanna,
sem sr. Árelíus stórum orðum dró upP’
ýkt eða afbökuð? — Ég held varla-
— Var sú styrka boðun trúar í kaer-
leika, er hann brá á loft sem svari
við neyð manna, óþarft hjal? — Tæp-
ast. —
Ef til vill getum við sr. Kristján
Róbertsson tekizt í hendur yfir múr-
inn, sem aðgreinir heimana okkar tvo,
þótt óiíkir séu þeir. Ég er honum
hjartanlega sammála um það að Iote
Guð fyrir „margar bjartar stjörnur ,
er blika á himni.
En getur hann ekki jafnframt fallizt
118