Kirkjuritið - 01.06.1976, Síða 76

þjóða. Af mörgum ástæðum, er ekki
reynist unnt að skýra hér, urðu menn
að falla frá þessari forsendu og nægir
að minna á, hversu þekking manna á
hinum mismunandi trúarbrögðum tók
að vaxa. Við það kom í Ijós, að úti-
lokað væri að álíta, að í kenningum og
siðum hinna ólíku trúarbragða væri
um að ræða ólíkar greinar af sömu
rót. Guðshugmyndir og endurlausnar-
leiðir trúarbragðanna eru svo marg-
víslegar, að ókleift er að álíta, að sömu
hugmyndir liggi til grundvallar. Nú á
dögum er trú rannsökuð vísindalega
samkvæmt eigin innihaldi, en ekki
samkvæmt e-i skýrgreiningu á því,
hvert forrn trúar almennt sé.
Spiritisminn gengur út frá því, að
form verði greint frá innihaldi og álítur,
að hann ræði formlega um hugtökeins
og ódauðleika eða fyrirbæri, er nefnd
eru dulræn. En hvorki ódauðleiki né
s. k. dulræn fyrirbæri eru til sem form
án innihalds. Hin s. k. dulrænu fyrir-
bæri eru ekki til öðru vísi en sem túlk-
anir og skýringar manna á tilteknum
atvikum daglegs lífs, og sérhver túlk-
un og skýring fer eftir afstöðu hvers
og eins til lífsins. Og það er ekkert
vald á himni eða jörðu, er getur beygt
— né má beygja — nokkurn mann
til að túlka þau og skýra á annan hátt
en samkvæmt eigin grundvallaraf-
stöðu til lífsins. Annars er vegið að
sjálfri undirrót trúfrelsisins. Og kristnir
menn hafa frelsi til að skýra þau skv.
innihaldi eigin trúar og ekki bara
frelsi, heldur ber þeim líka skylda til
þess.
Þetta gildir ekki síður um hugtakið
ódauðleika. Spiritistar benda á, að
miðilsfyrirbærin dragi fram líkurnar
fyrir því, að sálin lifi af líkamsdauð-
ann og geti gert lifandi mönnum við-
vart um nærveru sína. Nú má raunar
— eins og þegar hefur verið bent á
— skýra miðilsfyrirbærin á mismun-
andi vegu. Og jafnvel þótt maður
vegna framframafstöðu trúarlegrar
álíti þau benda til einhvers konar
áframhalds lífs, þá er ekki allt fengið
með því. Ödauðleiki er nefnilega ekki
til sem formlegt hugtak, heldur ein-
ungis samkvæmt innihaldi, sem honurn
er gefið í hinum mismunandi trúar-
brögðum og trúarbragðastefnum. Tal
spiritista um ódauðleika er heldur alls
ekki formlegt, heldur verður efnislega
rakið til ýmiss konar forsenda, sem
engan vegin eru hlutlausar gagnvart
kristnum trúararfi.
i fyrsta lagi talar spiritisminn um
framhaldslíf einstaklingsins. Fram-
haldslíf er ekkert formlegt hugtak,
heldur hugtak fyllt innihaldi einstakj'
ingshyggjunnar. Kristin trú talar um ei'
líft líf, sem er líf með Guði í trú og von
hér, en augliti til auglits, þegar Guð
hefur sjálfur leyft oss að sjá hann eins
og hann er (I. Jóh. 3.1—2; sbr. Jelr
20.31). Kristin trúarhugsun gengur út
frá því, að sérhver maður mæti skap'
ara sínum á dauða stund eða dómsins
stund, og að þá fari fram reiknin9s'
skil fyrir líf hans. Spiritisminn heldnr
því aftur á móti fram, að lífið eftir
dauðann sé áframhaldandi leit e,n'
staklingsins að samhengi. Einstak
ingurinn deyr líkamsdauða, og aP
hans heldur áfram að leita að þrosk3
og samhengi, nú laus við viðjar holds
ins og jarðneskra hindrana. Guði, sem
einstaklingurinn lifði óháður á jörðU'
mætir hann ekki heldur í framhalds'1