Kirkjuritið - 01.09.1977, Side 76

að prestar hennar og söfnuðir taki að
rýna í eigin barm í leit að orsökum
þess.
Kirkjan er ekki nógu lifandi segja
menn. Það þarf að vinna að lífgun og
uppbyggingu safnaðarins, þ. e. a. s.
þeirra, sem að staðaldri sækja guð-
þjónustur safnaðarins eða taka virkan
þátt í starfi hans.
Það er rétt, að þetta þarf að gerast,
en vér megum ekki skjóta fram hjá
markinu um leið. Það er reyndar gert
ráð fyrir að einstaklingar safnaðarins
beri vitni í starfi sínu í hinu daglega
lífi, en með þessu er horft fyrst og
fremst inn á við, en ekki út á við og
söfnuðurinn, kirkjan, heldur áfram að
einangrast úr lífi þjóðarinnar.
Kirkjan og þeir, sem falin er leið-
sögn hennar, hafa með höndum þjón-
ustu sáttargjörðarinnar. Það felur í
sér að hún á að vera trúboðskirkja.
„Farið og gjörið allar þjóðir að læri-
sveinum," segir drottinn. Og það á
ekki aðeins við þjóðir eftir litarhætti,
tungum og löndum, heidur og sér-
hverja kynslóð.
Til þess að gegna þessu hlutverki,
þurfa þeir, sem falin er leiðsögn
kirkjunnar, að beina sjónum sínum og
starfi inn í þann heim, sem hún lifir
og hrærist í, samtíð sína.
Og hvernig lítur samtiðin út? Vér
stiklum á nokkrum megindráttum.
Eitt helzta einkenni samtíðar vorrar
eða hins íslenzka þjóðféiags í dag
eru hinar hröðu breytingar og vöxtur
í lifi þess.
Um síðustu aldamót bjó nær öll
þjóðin í sveitum og stundaði land-
búnað, en nú eru það aðeins 20—30%
þjóðarinnar, sem búa í sveitum og
234
vinna að landbúnaðarstörfum, en hin
70—80% búa í bæjum og þorpum.
ísland hefur verið strjálbýlt land-
Þjóðin hefur búið á einstökum bænds-
býlum, sem umkringd voru og eru víð'
áttumikium úthögum. Á milli þessara
býla voru takmarkaðar samgöngaú
einkum á vetrum. Sérhvert býli eða
sveitarfélag varð að leitast við að vera
sjálfu sér nóg í efnalegu og andlegu
tilliti. Stærri skólar voru fáir í landinú’
lengi vel aðeins skólar þeir, sern
tengdir voru biskupsstólunum. Far
voru kennd húmanistisk fræði og guð'
fræði. Svo var um Bessastaðaskóia
og Latínuskólann í Reykjavík leng1
framan af.
Þeir, sem lögðu stund á aðrar grein'
ar, svo sem læknisfræði eða lögfrss®1,
urðu að fara til þess erlendis að a*'
loknu prófi. Nær allir embættismenn
og forystumenn þjóðarinnar voru seí77
sé guðfræðingar.
Æðsti maður kirkjunnar var k°n
ungurinn, og þeir, sem fóru út í prests'
skap gerðust um leið og þeir vorú 1
predikunarembætti kirkjunnar þjóna<
konungs og sveitarfélaganna.
Kristindómurinn hefur, þar senj
hann hefur verið vakandi, jafnan da
tilfinningu fyrir hinni ytri neyð mann'
anna.
Blaðakostur var lítill, bókakostLlí
takmarkaður, mest íslenzkur að upP
runa, svo sem íslendingasögur, |s
landssaga og guðsorðabækur, rímu
°g Ijóð. a
Félagslíf var mjög takmarkað vegn
aðstæðna og almennar stjórnmn
hreyfingar náðu ekki að myndaS_
nema um miðja síðustu öld og Þa u
sjálfstæðismálin.