Nýjar kvöldvökur - 01.07.1943, Page 51

N: Kv.
ALÞÝÐUMENNINGIN OG BÓKMENNTIRNAR
133
Því getur hann haldið áfram og dregið upp
undurfagra mynd af morguninum og sýnt
hvernig sólin smám saman sigrast á grárri
þokunni. Hún er fögur og hún grípur um
sig bjartsýni þessa vinnulúna öldungs.
Sá maður, sem orti kvæðin á bls. 19—22 í
Þ. lj., er búinn að höggva til steininn á þúf-
una sína, og nrundi margur kjósa sér slíkan.
Alveg sömu erinda fer sá næsti, Baldvin
Friðlaugsson, slær á sömu strengina og leik-
ur af list. Á Björgu Pétursdóttur hefi ég áð-
ur rninnst, og væri þó ærnu við að bæta,
öllu tekjumegin. Björn Haraldsson á þarna
aðeins tvö kvæði, en eins og kvæði sem
birtist eftir hann í Morgni fyrir nokkrum
árum, sýna þau fremur vitran mann og góð-
an en beinlínis mikið skáld, og er þó allt
vel um þau. Minningarstefin eftir Jóa eru
perla.
Egill Jónasson hefir nokkra sérstöðu í
þessum hóp, fyrir gamansemi sína, og eins
og öll skáld vildu Lilju kveðið hafa, get ég
að flest mundu þau viljað hafa ort kvæði
hans Árekstur. Egil langar til þess í æsku að
yrkja ljóð, og finnst „alltaf einhver streng-
ur óma sínu brjósti frá“; en það er rétt sama
hvaða yrkisefni hann hugsar sér, alls staðar
rekur hann sig á einhvern snilling, sem áð-
ur hefir um það ort og lokar þar með leið-
inni. Sem dæmi má nefna hvernig Guð-
mundur Friðjónsson stendur öndverður um
þvera götu fyrir honum:
Norðanhríð og frostafárin,
fósturjarðar brunasárin,
húsmæðranna tregatárin,
títt sem hrynja um föla brá,
andanum mikið efni fá.
En Guðmundur á sjávar-sandi
söng um þetta hálfgrátandi.
Svo það var alveg, alveg frá.
Ekki er þó skopið eini strengurinn í
hörpu Egils, og ekki er það heldur gáski
gárungsins, heldur kímni hins íhugula
nianns, sem hlotið hefir þá heilsusamlegu
guðsblessun að geta ávallt komið auga á
broslegu hliðina án þess að gleyma nokkru
sinni alvörunni. Slíkir menn eru salt jarðar.
Grímur Sigurðsson er sá Hemingur, sem
aldrei missir marks þegar hann bendir bog-
ann. Það er sama hvort hann yrkir kvæði
eða stökur, aldrei geigar örin. Og allt er
verk hans meitlað og sorfið. Ekkert af því,
sem hann á þarna, er líklegt til að gleymast
að sinni. Sem dæmi um stökur hans má taka
þessa:
Ég hef kynnst til þrautar því:
þeim mun logar minna
sem menn skara oftar í
eldinn vona sinna.
Guðfinna Jónsdóttir fær nú svo mikið
hrós af hvers manns vörum, að hún væri
engu bættari jró að mitt bættist þar ofan
á. Þó er mér nær að halda, að nreira eigi
hún skilið; svo eru ljóð hennar í senn fög-
ur og spakleg. Og aldrei var berglind tærari
en þau. En mér virðist sem hrynjandinn í
þeirn sé stundum tæplega svo mjúk sem
hjá flestum hinna skáldanna þingeysku. —
Mætti geta sér þess til, að hún hefði ekki
tanrið sér ljóðagerð frá æsku.
Enginn mundi kalla þá „hróðurs örverða"
syni Guðmundar Friðjónssonar, og ekki er
það þeim til ámælis, að þeir ýfa söknuðinn
eftir Völund bróður sinn. Með honum virt-
ist ísland svift eí'ni í nrikið skáld.
Fáir munu lesendur ganga athugalaust
frarn hjá Hjálmari Stefánssyni. Þar er sá
maður á ferð, sem þorir að fara sínar eigin
götur og glímir sjálfur við gáturnar. Og
ekki mistekst honum að koma orðum að
hugsunum sínum. Ekki eru þeir heldur
falskir tónarnir í kvæðum Jóns Haraldsson-
ar, en of fá eru þau — eins og margra ann-
arra þarna, þar á meðal Jóns Jóhannesson-
ar. Sá sem les kvæðin hans ósnortinn, ætti
að velja sér annað til lesturs en skáldskap.
Og svo kann Kristján Ólason með sín yrkis-
efni að fara, að enginn mun þykjast þurfa
þar um að bæta.
Þá verður fyrir mér skáldið, sem við