Sjómannadagsblaðið

Árgangur

Sjómannadagsblaðið - 03.06.1962, Síða 66

Sjómannadagsblaðið - 03.06.1962, Síða 66
og fór síðan þriðja lýsing fram 2. apríl. Að henni lokinni kom að nýju bréf til prests frá hreppstjóra og bannaði hann harðlega að hjóna- vígslan færi fram og „ábyrgðist“ presti og svaramönnum öll sveitar- vandræði, sem kynni að hljóta af þessu hjónabandi. Prestur ritaði nú sýslumanni ræki- lega um málið og fékk hann það svar frá honum, að fátæktin ein, hversu mikil sem hún væri, gæti ekki verið hjónabandinu til fyrirstöðu. Þegar hér var komið fann hrepp- stjóri upp á því, að telja það sem meinbugi á hjónabandinu, að þessar persónur hefðu næstu ár á undan, haft óleyfilega húsmennsku í sveit- inni, og væru því fallnar í sekt við hreppinn, sem þau gætu ekki borgað og vildi hann telja það sama, sem þau hefðu þegar þegið óendurgold- inn sveitarstyrk. Um sama leyti skárust svaramennirnir úr leik. Nú tók hreppstjóri það líka fyrir að flytja stúlkuna, sem átti fæðing- arhrepp í Vopnafirði, hreppaflutn- ingi þangað, án fylgiseðils frá sýslu- manni. A manntalsþingi í hreppnum um sumarið var málið lagt undir úr- skurð sýslumanns og úrskurðaði hann bæði munnlega á þinginu og síðar skriflega, að ekkert af því, sem fram hefði verið borið, gæti verið hjónabandinu til hindrunar. Stúlkan var nú aftur komin norð- ur á Strönd og var í dvöl á prests- setrinu. Tveir menn í Vopnafirði gerðust svaramenn hjónaefnanna og voru þau síðan gefin saman 25. júní eftir þetta langa stapp. Áður en hjónavígslan fór fram af- hentu hjónaleysin presti svohljóð- andi beiðni: „Við hjónaefnin Gísli Árnason og Sveinbjörg Davíðsdóttir biðjum prestinn séra J. V. Hjaltalín að gifta okkur upp á skilmála, nefnilega helminga fjárlaga og á því ölum við börn okkar upp, ef hægt verður. En fari svo að við þurfum að þyggja sveitarstyrk, þá eigi ég Gísli Árna- son sveit þar sem ég á hana nú, en Sveinbjörg og börnin, þar sem hún á sveit nú. Þetta gjörum við fyrir fátæktar sakir, ef neyðin setur okk- ur á hrepp, svo hreppunum verði hægra að framfleyta okkur. Skeggjastöðum 25. júní 1871. Gísli Árnason Sveinbjörg Davíðs- dóttir. Vottar að undirskriftunum voru þeir Þórarinn Hálfdánarson á Bakka og Ámi Þorkellsson á Þorvaldsstöð- um, tveir helztu bændur í sveitinni. Prestur skrifaði undir með þess- um fyrirvara: Þó aðeins með því skil- yrði, að þetta sé löglegt og baki mér sem sóknarpresti enga ábyrgð. Hreppstjóravaldið virðist hafa verið svo ríkt, að því hafi ekki hnekkt úrskurður sýslumanns. En hætt er við að lítið hald hafi verið í yfirlýsingum hjónaefnanna um sveitfesti þeirra, en ekki er mér kunnugt, hvort nokkur eftirmál urðu af þessum gerningi. Gísli og Sveinbjörg voru víða á Strönd og eignuðust margt barna og var ávöxtur þessa hjónabands Arn- mundur, sem Magnús gerði víðfræg- an með Æruprís. Þórarinn á Bakka er kunnur af Fjallkirkju Gunnars Gunnarssonar undir heitinu Ketilbjörn á Knerri. í þessu umhverfi og meðal þessa fólks, ólst Magnús upp. Hann kom fjögra ára frá Miðfirði að Þorvalds- stöðum og var orðinn 19 ára gam- all þegar hann flutti að Miðfjarð- arnesseli með móður sinni og Þór- arni sambýlismanni hennar. Á Þorvaldsstöðum er mikið víð- sýni. Þar sá Magnús hamfarir út- hafsins við sjávarströndina, þegar vetrarveltumar geisuðu. Hann sá lognölduna leika sér við steinana í vörunum hjá bænum og hávelluna kafa á spegilsléttri víkinni. Hann sá hafið breyta um ham eftir árstíðum og þegar á bamsaldri kynntist hann því, hversu gjöfull sjórinn gat ver- ið á stundum, og hversu sjávarafl- inn er svipull. Utræði var frá Þorvaldsstöðum. I Vesturvík var góð lending, enda varði Bökuboði víkina, en niður af bænum var lendingin og var þar lent að öllum jafnaði. Á Bakkaflóa var jafnan aflavon, enda stunduðu Hol- lendingar miklar veiðar í kringum Langanes og seinna Frakkar. Var jafnan mikill samgangur við Frakka Á æskuárum Magnúsar var sjórinn ekki mikið stundaður á Strönd. Það lifnaði ekki fyrri yfir útveginum, en verzlun reis upp á Bakkafirði um aldamót, er Halldór Runólfsson frá Skeggjastað hóf þar verzlun og kaup á fiski. Hin síðustu ár Magnúsar í sveit- inni stundaði hann eingöngu sjó að sumrinu, til þess að afla sér fjár til menningar. Eitt sumarið stundaði hann sjóinn á tveggja manna fari með Þórhalli sveitunga sínum frá Dalhúsum, síð- ar lækni. Voru þeir miklir mátar. Þessara sumarróðra minntist Magn- ús löngu síðar í bréfi til Þórhalls á þessa leið: „Manstu eftir sumrinu, sem við rérum saman á Mókollsstöðum? Þá vorum við miklir menn. Þá átti æsk- an allan okkar hug og öll fegurðin var framundan. Manstu eftir deginum þeim, sem við keyptum kompásinn og rérum að því búnu eftir kompásstriki á haf út í þreifandi þoku, þar til við þótt- umst vissir um að við værum komn- ir eins langt eða lengra en nokkur annarra bátur, lögðum línuna, beitt- um upp og lögðum aftur í mestu makindum, þegar aðrir bátar flýttu sér til lands undan rokinu, sem auð- sjáanlega var að skella á? Hefurðu nokkum tíma heyrt greinilegri stormhvin á undan stormi en þann dag, nokkru áður en hvessti? En stormurinn kom okkur ekki við, það var stormhljóð í okk- ur líka. Og háttum þið náið í helvíti þó þið hjarið á meðan þið getið." sungum við í sífellu, þar til stormur- inn skall á. Ur því höfðum við annað að gera en kveða, fyrst að ná upp línunni ,og svo að sigla til lands, þú stýrandi og ég ausandi í djöfulmóð. Hvað skyldi hann hafa þurft að verða hvass til þess að okkur hefði dottið í hug að fækka seglum? Mikið andskoti held ég að við höf- um siglt gapalega og það með öllu föstu. Ég man glöggt, hvað mér sýndist sjávarveggurinn hár utan við borð- stokkinn á hlé, og ég hugsa að ég hafi engar ofsjónir séð.“ Það þarf ekki að fara í grafgötur um það, að þessi sigling gekk aftur í kvæðinu um Stjána bláa löngu síðar. Magnús varð mikið sjómanna- og sæfaraskáld. Þegar hann yrkir um 72 SJÓMANnadagsblaðið
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Sjómannadagsblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.