Sjómannadagsblaðið

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Sjómannadagsblaðið - 03.06.1962, Qupperneq 88

Sjómannadagsblaðið - 03.06.1962, Qupperneq 88
línuskírn Equator — Samtal það sem hér fer á eftir við dr. phil. Henning Henningsen safnstjóra við Handels- og Söfartsmuseet á Kronobarg, er þýtt úr „Söfart“ útgefið af „Forening- en til Söfartens fremme,“ í Danmörku. Elsta þekkt mynd af línuskírn, frá frönsku skipi, um 1690. Fórnarlambinu hrint aftur á bak ofan í bala, en „prestur" að- stoðar við skírnina. Þótt maður taki oft þannig til orða, að sinn sé siður í landi hverju, er það þó staðreynd, að í einstökum tilfellum er eins og liggi rauður þráð- ur um sömu siði frá einu svæði til annars, og ef reynt er að fylgja þeim til uppruna síns í annálum, kemur í ljós að þeir eiga að baki sér langa hefð. Þannig er það einnig með ýmsa siði til sjós. Kappsigling, eins og hún er iðk- uð ennþá í mörgum dönskum hafn- arbæjum, er til dæmis hægt að rekja að uppruna til Egyptalands. — Það hefir yður ekki dottið í hug Henningsen, þegar þér byrjuðuð að kynna yður sjóferðasiði? — Nei, en það voru ef til vill ein- mitt kappsiglingarnar í heimabæ mínum Nyborg, sem hafa leitt til þess að ég kastaði mér út í vísinda- legar rannsóknir á sjóferðasiðum. Ég fékk fljótlega mikinn áhuga fyrir þessu efni og fyrsta bókin sem ég gaf út um þessi efni fjallaði einmitt um kappsiglingar. Við rannsóknir mínar rakst ég á margvíslegt efni, sem freistaði til nánari rannsókna og sem ég hefi skrifað bækur og ritlinga um. 'J því sambandi dettur mér í hug báta- samfylkingar, sem rekja má til sama tímabils og öskudag, að kjöldraga, að gefa áheitagjafir, kirkjuskip ofl. I Danmörku hefir nær önnur hver kirkja skipslíkan uppihangandi en sá siður er einnig þekktur í öðrum löndum. — Hvaðan er sá siður upprunn- inn? Kirkjuskipin hafa vafalaust upp- runalega verið áheitagjafir frá sjó- mönnum sem lent hafa í sjávarháska og gefið kirkjunni skipslíkan sem þakkarvott fyrir að bjargast úr hásk- anum. Nú er lagður táknrænn skilning- ur á tilvist skipanna. Kirkjan sem slík er skipið, sem getur bjargað mannverunni í lífsins ólgusjó. — Það er ekki langt síðan að þér vörðuð doktorsritgerð um línuskírn við miðbaug jarðar. — Mér fannst einhvernveginn að það vantaði rannsókn á því hvernig stæði á þessum sérkennilega sið og doktorsritgerðin er árangur af margra ára starfi. Ég varð að pæla í gegnum allt, sem ég gat höndum yfir komið um sjóferðir yfir mið- baugslínu, en það voru um 2,000 bindi bóka frá eldri og síðari tímum. — Hvenær átti fyrsta skírnin sér stað? — Sú fyrsta sem ég hefi getað fundið er frá 1529 og hún átti sér stað um borð í frönsku skipi. — Það er þá ekki svo löngu eftir að fyrstu skipin frá Evrópu sigldu yfir miðbaugirm. — Nei, Vasco da Gama og aðrir portúgalar sigldu fyrir Góðravonar- höfða um 1490 og skömmu síðar hafa verið þar reglubundnar siglingar. Og varla hefir liðið meir en mannsaldur þar til byrjað var á þessari sérkenni- legu skírnarathöfn, sem nú er orð- in siðvenja. — Línuskírnin hefir tekið nokkr- um breytingum. — Þeir fyrstu sem voru skírðir, urðu fyrir harðhentum aðferðum. Það var og er enn, um að ræða nokk- urskonar vígslu. Og ætlast er til, að menn séu sér þess meðvitandi, að eitthvað sérstakt hafi skeð. I upphafi var það þannig að ný- liðanum var steypt í hafið. Það var bundið snæri um miðju þess er átti að skýra, og síðan var hannn látinn falla þrisvar í hafið. Þetta var kall- að að falla úr reiðanum, og var harkaleg meðferð. — Voru nokkrir sem létu lífið, við þetta? — Ekki að því er ég bezt veit, það er t. d. hvergi getið um það, að hákarlar hafi ráðist á þá, sem verið var að skíra. — Skírninni fylgdu hátíðahöld? — Já, með mikilli víndrykkju, og það var ekki síður mikilvægt. Hinsvegar var hægt að kaupa sig undan skírninni, með því að greiða einn „umgang“ fyrir alla skipshöfn- ina. Það var kallað að „hænsna“. — Af hverju er það dregið? — Orðið er af germönskum upp- runa. Það er leitt af gotneska orð- inu „hansa“, sem þýðir hópur, og var notað um hansakaupstaðina. Til þess að öðlast inngöngu í hóp eða félagsheild, átti að gefa „um- gang“ til allra þeirra er fyrir voru í samfélaginu. Þetta, að drekka sig inn í sam- félagið, er útaf fyrir sig ekkert ein- stakt í sambandi við sjómenn. Sið- 94 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Sjómannadagsblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.