Sjómannadagsblaðið - 01.06.1983, Síða 41

Sigurður Guðjónsson við Farsæl.
4
Hér sjáum við afturskipið á Farsæli og má vel greina hin beygðu
form og hluta af seglabúnaðinum. Á spjaldinu á veggnum eru
sýnishorn af hnútum og splæsum.
minjasöfnum. Söfn í landshlutum
nefnum við gjarnan byggðasöfn,
en í Reykjavík er Þjóðminjasafn-
ið, sem varðveitir muni, grefur þá
upp, og sýnir. Þjóðminjasafnið
verður að 'sinna allri sögu, sem
eðlilegt er, munum, minjum og
þjóðháttum. Hitt er sjaldgæfara,
að einstaklingar dragi saman í
söfn fyrir eigið fé, þótt ekki sé það
nú einsdæmi.
Eyrarbakki
Á Eyrarbakka, þar sem brimið
deyr aldrei, skiptast á svört sker og
hvítur sandur. Þar ofanvið var
hlaðinn sjóvarnargarður, eftir að
þorp byrjaði að myndast, til að
aðgreina betur sjó og land, en
sköpunarverkið hafði gert með
sinni jarðfræði.
Eyrarbakka er svo lýst af Þor-
steini Jósepssyni:
„Lengi vel var Eyrarbakkahöfn
aðalhöfn á allri suðurströnd ís-
lands, og hafa skip lent þar allt frá
söguöld. Samt er þar hafnleysa og
erfitt um lendingar í sunnanveðr-
um. Stundum hefur sjór gengið á
land og valdið spjöllum á mann-
virkjum og eignum, mest árið
1799.
Árið 1653 er einnig getið um
stórfellt sjávarflóð á Eyrarbakka.
Skemmdust hús og fyllti af vatni,
svo að matur og önnur verðmæti
eyðilögðust, kýr og hestar
drukknuðu ýmist í húsum inni eða
úti. Fólk fékk bjargað sér upp á
hóla og hæðir og hélst þar við
meðan sjávargangurinn var hvað
mestur, nema sjúkur maður einn,
sem ekki komst undan í tæka tíð,
og drukknaði. Sum húsin, sem
byggð voru úr timbri og danskir
áttu, fóru á flot og bárust með
flóðinu langt upp á mýrar. Á
nærliggjandi bæjum drukknuðu
skepnur og varð tjón á mann-
virkjum.
Til að sporna við sjávarflóðum
hefur varnargarður verið hlaðinn
meðfram ströndinni. Elsta húsið á
Eyrarbakka er frá 1765 og er enn í
dag eitt af reisulegustu og falleg-
ustu húsum í þorpinu.“
Sigurður Guðjónsson
Þótt Eyrarbakki væri aðalhöfn
um langar aldir, þá hnignaði
staðnum, eftir að þilskipin komu
og útgerð á opnum skipum lagðist
af. Sjómenn frá Eyrarbakka og
Stokkseyri fluttust þá margir til
Reykjavíkur og til Faxaflóahafna.
Og ef grannt er skoðað, þá rekja
ýmsir þekktustu og virtustu sjó-
menn í Faxaflóahöfnum ættir
sínar austur fyrir Fjall.
SJÓMANNADAGBLAÐIÐ 41