Sjómannadagsblaðið - 01.06.1983, Page 73

en það er öðru nær. Og á góðu skipi, þar
sem fer vel um mann, hygg ég að sé lítt
mögulegt að verða þreyttur á sjónum.
Hafið er aldrei eins, dag eftir dag, og
aldrei leiðinlegt, nema þegar þokan, þessi
óvinur farmannsins, grúfir hrollköld yfir
skipinu og gerir daginn verri en nótt, því
engin ljós duga í þokunni. En það er víst
varla til hrikafallegri sjón á þessari jörð,
en hafið í stormi. Þegar hvinurinn í reið-
anum fór að vaxa, og hvítir dílar að verða
æ þéttari á sjónum, er kvað hærra og
hærra við súðina, þá vissi maður á hverju
var von. Svo skorðar maður sig einhvers
staðar, þar sem skjól er, og horfir á sí-
kvikan sjóinn, á fuglana, sem eru að
flökta alt í kring, eða sýnast liggja kyrrir í
háa lofti á útþöndum vængjum og virða
fyrir sér þennan undarlega, skoppandi
hlut, langt fyrir neðan þá — og á sjó-
mennina, sem klifrast um reiðann til þess
að taka saman seglin. Það væri ekki gott
að þeir væru Iofthræddir, þar sem þeir
sitja yzt á ráarendunum, er sveiflast upp
og niður í stórum bogum og ýmist benda
upp í himininn eða niður í hvítfyssandi
sjóbólguna.“
Já, dr. Helgi kunni að meta dásemdir
hafsins, en nú á dögum þurfa farþegar
ekki að henda sér fyrir borð, til að fá sér
sundsprett, því sundlaugar eru til þess á
meiriháttar skipum.
Vesturfararnir
Þótt Islendingar kynnist gufuskipum á
síðari hluta 19. aldar, þá eru það að öllum
Gullfoss í New York 1916.
ES Brúarfoss var fullgerður í ársbyrjun 1927.
Mjög nýtískulegt skip á sínum tíma.
Frystiskip, sem gat tekið vörurog farþega.
líkindum Vesturfararnir, sem einna fyrstir
kynntust gufuskipunum af alþýðu
manna, en þeir fóru yfirleitt vestur um haf
með gufuskipum, og þóttu það mikil
undur.
Eiríkur Ólafsson, bóndi að Brúnum
(1820—1900) hefur orðið frægur í sög-
unni, en hann fór þó til Vesturheims af
öðrum ástæðum en flestir, er leituðu
gæfunnar í nýja heiminum. Hann tók
gufuskip í Liverpool árið 1881.
Eiríkur á Brúnum segir í ferðasögu
sinni á þessa leið (nokkuð stytt):
„Þar í Liverpool borguðum við allt
fargjaldið þaðan frá, alla leið til Saltsjó-
staðarins hér, fyrir hvern mann, sem er
yfir 12 ára, borgað 300 krónur, en frá 5 og
upp að 12 ára 150 krónur, en frá 1 og upp
að 5 ára 40 krónur, en ekkert á 1. ári.
Skipið heitir Nevada og er á lengd 350
fet, 58 faðmar, á vídd 50 fet, 8 faðmar, það
stóð í sjó 22 fet, borðhæð ofan við sjó 27
fet og ber 2000 tonn; það er járnskip og
fjarskalega sterkt og líka prýðilegt. Það er
þrídekkaðogerekkert af góssiá þeim.allt
það skelfingar góss undir því neðsta
dekki. Maskínan stórog mikilfeng, upp úr
henni stóðu 2 járnboltar, 4 álna langir og
digrir sem strokkur, og gengu þeir upp og
niður með kasti, eins og þeir væru ekki
þyngri en físisveppur; dekkið er sums
staðar steinlagt, allar rár og möstur klædd
með járn, skipið æðir áfram með mikiili
fart, þó það sé stormur og stórsjór á móti
og kastar frá sér sjónum; því er stýrt með
maskínu, og þarf ekki meiri átök en lið-
legt hesputré.
Fólk á skipinu var 590 manns, 490 far-
þegar, 100 fylgdi skipinu, og allt þetta fólk
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 71