Sjómannadagsblaðið - 01.06.1997, Qupperneq 50

50
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
„Skipstjóri hættir aldrei að læra“
— segir Þorsteinn Auðunsson togaraskipstjóri í skemmtilegu
og fróðlegu spjalli við „Sjómannadagsblaðið“
Meðal kunnustu skipstjóra
landsins hafa þeir Iöngum
verið „Auðunsbræður“
eins og þeir hétu manna á meðal í
daglegu tali, enda voru þeir fimm
skipstjórar í senn á tímabili. Þeir
voru allir miklir sjómenn og feng-
sælir og settu svip á samtíð sína.
Einn þeirra og sá næst elsti er Þor-
steinn Auðunsson skipstjóri. Hann
er nú 77 ára að aldri og er sestur í
helgan stein eftir rúmlega hálfrar
aldar veru á sjónum. Þorsteinn hef-
ur ekki tölu á þeim skipum, togur-
um og bátum, sem hann hefur ver-
ið skipstjóri á né hve löng skip-
stjórnartíð hans var. En augljóst er
að maður sem hann hefur frá
mörgu að segja. Við báðum hann að
rekja hið helsta frá ferli sínum og
tók hann vel í það. Fer viðtal blaða-
manns Sjómannadagsblaðsins og
Þorsteins Auðunssonar hér á eftir.
„Við og okkar fólk höfum löngum
talið okkur vera af Húsafellsættinni,
en móðir okkar, Vilhelmína Sigríður
Þorsteinsdóttir, var þeim megin frá og
faðir hennar, Þorsteinn Gíslason frá
Meiðastöðum í Garðinum. Faðir
minn, Auðunn Sæmundsson, er hins
vegar ættaður úr Njarðvíkum og það-
an kemur afi minn, Sæmundur Jóns-
son,“ segir Þorsteinn í upphafi spjalls
okkar. „Og öll fæddumst við systkin-
in á Minni Vatnsleysu á Vatnsleysu-
strönd, enda kenndi pabbi sig alltaf
við þann bæ. Við vorum þrettán systk-
inin, eitt lést í frumbernsku, en af
þeim tólf sem lifðu voru sjö bræður
og fimm systur og á Minni Vatnsleysu
ólumst við upp og ég var 15 ára þeg-
ar ég fór að heiman til sjós og við
bræður hver af öðrum. Ef ég tel okk-
ur bræður upp eftir aldursröð þá var
Sæmundur elstur fæddur 1917, þá ég
fæddur 1920, Gunnar fæddur 1921,
Halldór fæddur 1922, Gísli fæddur
1924, Auðunn 1925 og loks Pétur
fæddur 1928. Þeir Halldór og Pétur
létust báðir tvítugir að aldri en við
Sögumaður okkar í upphafi skip-
stjómarferils síns.
hinir bræðurnir fimm lögðu allir sjó-
inn fyrir okkur og var til þess tekið að
við vorum allir skipstjórar á sama
tíma.
Auðunn faðir minn var sjómaður
alla sína tíð. Lengi vel gerði hann út
frá Vatnsleysu, byrjaði með árabáta
en eignaðist svo tólf tonna bát sem hét
Sæbjörg og hann gerði út í nokkuð
mörg ár. Fyrst var hann á línu á vetr-
arvertíð á þessum báti og reri þá frá
Sandgerði, en á netavertíðinni reri
hann heiman að. Þá var notuð skekta
til þess að komast út í bátinn og koma
aflanum í land. En svo fór að útgerð-
in gekk ekki sem best og hann missti
Sæbjörgu. Eftir það eignaðist hann
minni bát, sjö tonna, og gerði hann
aðeins út á net heiman að á vertíðum.
En því ver rak þennan bát upp í óveðri
og hann brotnaði. Þá fór pabbi út í
trilluútgerð og reri á trillunni heiman
að nokkrar vertíðir.“
Níu ára á þorskanet
„Já, það leiddi af sjálfu að við
bræðurnir lærðum áralagið um leið og
við byrjuðum að ganga, ef svo má
segja, enda byggðist öll fæðuöflun
fyrir heimilið á fiski. Lítilsháttar bú-
skapur var stundaður jafnframt — við
vorum með einar fimm kýr og nokk-
uð af kindum. Þannig gefur auga leið
að við systkinin höfðum nóg fyrir
stafni.
Eg var ekki nema níu ára þegar ég
fór á þorskanet með mági föður míns,
en pabbi var þá með bát í Njarðvíkun-
um. En það þótti slæmt að vera ekki
með einhverja útgerð heima svo
Bjarni Stefánsson frá Stóru Vatns-
leysu, mágur pabba, fékk lánað fjög-
urra manna far og tók að róa á honum
frá Minni Vatnsleysu. Við Sæmundur
bróðir minn gerðumst hásetar hjá
honum ásamt vetrarmanni sem hjá
okkur var, Haraldi að nafni og ætt-
uðum úr Grímsnesi. Meðalaldur
áhafnarinnar var því ekki hár. Við rer-
um svo á þessum báti að heiman og
fiskuðum ágætlega. Ekki hef ég víst
gert mikið gagn — en ég gat þó
blóðgað fiskinn og árlagið kunni ég
og gat róið. Eg minnist þess frá þess-
ari vertíð að í apríl — en við rerum
með rauðmaganet líka — gerist það
að við fengum þorsk í rauðmaganetin.
Bjarna datt þá í hug að þorskur hefði
gengið inn á víkina í útsynningi sem
um þessar mundir var á og landlega
hjá pabba. Hringdi nú Bjarni í hann
og bað hann fyrir alla muni að útvega
okkur þrjú eða fjögur net og pabbi
varð við því og kom með fjögur net.
Netin felldu þeir um kvöldið rétt fyrir
utan vörina og þótti mér súrt í broti að
fá ekki að fara með að vitja um, þar
sem pabbi var heima. En ekki er að
orðlengja það að þama tvíhlóðu þeir
bátinn með þessum fjórum netum á
einni nóttu. Það voru 400 fiskar.
Næstu nótt reyndu þeir aftur, en þá
var fiskur horfinn."
Læknuð sjóveiki
„Nú segir fátt af sjómennsku minni
fyrr en ég var kominn yfir fermingu,