Sjómannadagsblaðið - 01.06.1997, Blaðsíða 64

64
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
„Bjarni riddari GK-1 “ Á honum var Þorlálcur með Júlíusi
bróður sínum.
Stýrimannaskólann og taka skip-
stjórnarpróf. Að skólanáminu loknu
gerðist Júlíus 2. stýrimaður á Júlí hjá
Benedikt.
Með Júlíusi var ég nú nokkur ár
sem bátsmaður og um tíma vorum við
fjórir bræðurnir á skipinu. Það var þó
ekki langur tími. Lengi vorum við þó
þrír saman, Júlíus, Rósmundur og ég.
Lengi var og mágur okkar, Friðþjófur
Kristjánsson, með á skipinu, svo satt
að segja var of margt um skylda menn
þarna á tímabili. Með Júlíusi var ég í
þrjú ár eða til 1958, en þá tók Júlíus
við Agúst og var síðan með ýmsa báta
hjá Bæjarútgerð Hafnarfjarðar. Með
Júlíusi var ég í eitt ár eða svo á Ágúst
og eftir að hann tók við bátnum Erni
Arnarsyni var ég með honum nokkurn
tíma þar. Þar með var alllöngum sam-
vistum okkar á sjónurn lokið. Eg var
eftir þetta á ýmsum bátum og þar á
meðal á Fiskakletti sem 2. vélstjóri.
Við vorum bæði á vertíð og á humar-
veiðum og á Fiskakletti var ég í þrjú
ár. Þá var ég um eins árs skeið, líklega
1961, á Gullfaxa, 180 lesta báti frá
Neskaupstað, og við vorum á loðnu-
veiðum og fórum seinna á síldina á
„Rauða torginu.“ Þá lá leiðin á Eld-
borgina og stundum við sfldveiðar og
vorum á vertíð.“
Tók sveinspróf í netagerð
„En nú tók að styttast í sjómanns-
ferli mínum og síðast var ég á skipi
sem Maí hét og Bæjarútgerð Hafnar-
fjarðar hafði látið smíða í Þýskalandi.
Þetta var þúsund tonna síðutogskip og
í flokki með Sigurði og Vfldngi, mikil
sjóborg. Skipstjórinn var Halldór
Halldórsson og aðallega fiskuðum við
við austur-Grænland, sem var hægt á
þetta stóru og góðu skipi og við feng-
um marga góða
túra. Oft kulaði
um okkur og eitt
sinn man ég að
við sigldum
hundrað mílur
suður í heitari sjó
til þess að bræða
af okkur. Við
seldum hvað eftir
annað í Þýska-
landi fyrir hæsta
verð.
Árið 1970 fór ég í land og fór þá að
vinna á netaverkstæði Ulfars Haralds-
sonar í Hafnarfirði. Þar aflaði ég mér
sveinsréttinda í netagerð. Þar vann ég
svo þar til verkstæðið var lagt niður
og eftir það vann ég hjá Bæjarútgerð-
inni við að „mata“ skipin á veiðarfær-
um. Þá voru menn farnir að fá miklu
meira tilbúin troll en áður var, þegar
varð að vinna þetta allt um borð. Við
þessi störf vann ég til 1993, þegar
Bæjarútgerðin var „gefin“, eins og ég
kalla það. Þá var ég orðinn sjötugur.
En ég hélt áfram að vinna og nú hjá
Jóni Hólmbergssyni, en hann rekur
netaverkstæði hér uppi á Hrauni.“
Tapaði heilli vertíð
„Ég var heppinn á sjónum og slas-
aðist aðeins einu sinni. Það var þegar
ég var um tíma á Fjarðarkletti og var
ég búinn að fara með honum einn róð-
ur. Þá kom illviðri og landlega og bát-
arnir lágu allir hér úti við Suðurgarð-
inn. Þá gerist það einn morguninn að
við erum kallaðir niður eftir, því bát-
arnir séu allir að slitna frá. Við bregð-
um auðvitað skjótt við og svo vildi til
í þetta skiptið að við vorum á honum
allir bræðurnir þrír. Það tafði mig
nokkuð að ég þurfti að koma við hjá
öðrum bræðra minna til þess að taka
hann með mér. En þegar við komum
niður að bátnum þá hafði öðrum bróð-
ur mínum og 2. vélstjóra tekist að
komast um borð, en við áttum í erfið-
leikum með það: Báturinn var talsvert
frá bryggju og blásandi fjara, svo hátt
var niður á þilfarið Þá var enn ekki til
siðs að hafa stiga á bryggjunum.
Slæm lýsing var á bryggjukantinum
og á garðinum. Skipstjórinn sá að ein-
hverjar vomur voru á okkur, en bregð-
ast varð skjótt við, svo hann hvatti
okkur til þess að koma. Ég lét mig því
hafa það að stökkva, en skrika og kem
svo illa niður á beingaddaðan rek-
netakapal sem lá á dekkinu að ég hæl-
brotna og geng allur úr lagi um
öklann. I þessu meini átti ég í hvorki
meira né minna en heilt ár — og mis-
sti af allri vertíðinni fyrir bragðið. Ut-
gerðin þurfti ekki að greiða mér nema
vikulaun og sjúkrabæturnar hrukku
varla fyrir mjólkinni.
En ég hef verið svo heppin að mjög
lítið hefur verið um slys á bátum þar
sem ég hef verið — þótt mörgum
góðum vini hafi maður séð á eftir í
hafið.“
„Alltaf kunni ég best
við trollið“
„Konan mín er Elísabet Pétursdótt-
ir, ættuð frá Súgandafirði. Við gift-
umst 1948 og eigum átta böm og em
þau öll uppkomin. Elísabet hafði því
nóg að starfa." Lengst af bjuggu þau
með sjö börn í 45 fermetra húsnæði
en Elísabet kvartar ekki: „Ég man
ekki eftir neinum vandræðum,“ skýt-
ur hún inn í viðtal okkar Þorláks. „Við
höfum búið hér að Þúfubarði 12 síðan
1961 og höfum unað hag okkar vel,“
heldur Þorlákur áfram. „En þegar ég
lít um öxl þá tel ég að ekki hefði ég
haldið út allan þennan tíma nema
vegna þess hve góða og trausta konu
ég átti — sem er besta eign sjómanns-
ins. Henni færi ég mínar hjartans
þakkir fyrir allt. Ég tel að sjómennsk-
an hafi verið gott starf og sjálfsagt
valdi ég hana í byrjun vegna þess að
hún gaf meira í aðra hönd en land-
vinnan. Og með tímanum var eins og
maður gæti ekki slitið sig frá þessu —
og alltaf kunni ég best við trollið. Já,
ég held að ég kysi sjóinn aftur, væri
ég ungur maður í dag, en þá færi ég í
Stýrimannaskólann. En þegar ég eins
og fleiri okkar eldri sjómannanna ber-
um skipin núna og aðbúnaðinn saman
við það sem var hér áður þá brestur
okkur orð til þess að lýsa muninum.
Ekki minnst þykir mér um vert að nú
hafa menn tök á að taka sér frí túr og
túr. Hér áður gátu menn með heimili
bókstaflega ekki tekið sér frí. En nú er
farið að skikka menn til þess af og
til.“
AM