Eimreiðin - 01.07.1944, Side 53

eimreiðin
NÝJAR BÆTUR OG GÖMUL FÖT
197
sniar í skorti á byggingarefni, öðru en torfi og grjóti, og van-
kunnáttu þjóðarinnar í því að færa sér grjótið fullkomlega í nvt.
Hýbýlin urðu smávaxin meðal annars fyrir það, að þjóðin hafði
mnanhúss ekki við annan yl að búa en þann, er fólkið sjálft fram-
leiddi í sínum eigin líkömum, fjósin undir palli höfðu sömu
hýðingu, brött ris voru vörn gegn leka á búsum, sem bvggð voru
af óvatnslieldum efnum, þykkir veggir voru fyrst og fremst vörn
ítegn kulda norðurlijarans. Það væri liinn liættulegasti misskiln-
'ngur, ef svo væri litið á, að það væri eitthvert verðmætt þjóðar-
emkenni Islendinga að bvggja hús sín úr þess háttar efni, að
l'ver kynslóð yrði að byggja öll liús á nýjan leik. Þegar liagur
hjóðarinnar breyttist og nýir möguleikar opnuðust til bættra og
breyttra hýbýlabátta, þá var íslendingurinn svo sannur Islend-
lngur, að liann tók því fagnandi að mega breyta til, og þrátt fvrir
} nngg konar mistök, sem urðu og verða enn í liinni nýju húsagerð,
há heldur þjóðin hiklaust áfram til breytinganna, til samræm-
nigar nýjum skilyrðum um efnisval, dýrleika þess, varanleik, lioll-
l|stu, þægindi og híbýlaprýði.
Við \erðum að borfast í augu við það, og böfuin borfzt í augu
'ið það aldeilis óskelfdir, að ýmis kunnáttusemi, sem mjög hefur
'erið einkennandi fyrir íslenzka þjóð og lienni ósegjanlega þýð-
lngarmikil í lífsbaráttunni, liði með öllu undir lok. Það er næsta
stntt síðan, að það þóttu liin beztu meðmæli bverjum verk-
nianni, að liann væri góður sláttumaður og góður ræðari. Nú er
sI)llrt um allt annað í sambandi við góðan sjómann en róðrar-
bunnáttu Iians, og þeim bændum fer sífækkandi, sem spyrja
^vrst og fremst um kunnáttu kaupamannsins í því að sveifla
0rfinu. Nú er komin brú á Jökulsá á Sóllieimasandi, og afrek
■^veins læknis Pálssonar og Kóps getur aldrei framar endurtekið
slg í sömu mynd. Ég get hugsað að allmargir, ekki sízt Skaftfell-
lngar, h'ti til þ ess með nokkrum trega, ef út eiga að deyja
nieð þjóðinni öll þau hetjuríku afrek, sem bundin eru og hafa
'enð við baráttu við bin beljandi, síbreytilegu stórfljót. Sög-
"riiar um ýmsar þær viðureignir munu lifa með þjóðinni sem
'laemi um kjark, kunnáttu og karhnennsku þjóðarinnar, en jafn-
fraint munu þessar sögur einnig lifa sem dæmi gengins menn-
lrigaráslands, sem þjóðin óskar sér aldrei á ný. Framtíðinni Lil
banda óskum við ekki þess ástands, að lietjuafrekin liggi í því,