Eimreiðin - 01.10.1947, Side 21

EIMREIÐIN
VESTUR-ÍSLENZK MENNING
245
að norrænni menningarsögu, en sú saga er aðallega menningar-
8aga Islendinga. Gröndal útskýrði hvað hugtakið „menning“ næði
yfir og telur upp yfir hundrað og fimmtíu hætti eða flokka.
Af þeim aragrúa vil ég tiltaka aðeins fáein höfuðatriði, sem
mer finnst að nái yfir það helzta í menningu íslenzku þjóðarinn-
ari en þau eru þessi: þjóðernistilfinningin; tungan; bókmenntir,
f°rnar og nýjar; skáldskapur og listir; alþýðu-fræðsla; félagslíf,
8v° sem kristin trú; þjóðræknisfélög, skemmtanir, o. s. frv.;
lunderni og gáfur; sálar- og líkamskraftar og þroski; búskapur,
rðnaður og verzlun; hugrekki og þol; gestrisni; tryggðir, dáð og
drengskap ur.
1 Stuttu máli sagt, þá liefur orðið „menning“ í íslenzku svipaða
’Uemingu og orðið „kultur“ í þýzku og er jafn yfirgripsmikið og
en«ka orðatiltækið „a way of life“.
^el má vera, að sumir álíti, að vestur-íslenzk menning sé ekki
að menning okkar sé annað hvort íslenzk eða amerísk-ensk.
®u hún getur verið hvort tveggja í senn.
Að sjálfsögðu verður að benda á þann mismun, að menningin
ú Islandi er næstum því eingöngu íslenzk og áhrifin utan að fá
°S alls ekki djúpsett, en vestur-íslenzka menningin aðeins partur
uienningu Vestur-lslendinga. Okkar menning er í senn íslenzk
°S hérlend, en um leið hvorugt og eitthvað út af fyrir sig. En
* þVl yið erum aðeins Iítið þjóðarbrot, sífellt undir sterkum
Uuni úr mörgum áttum, er það óhjákvæmilegt, að hið íslenzka
j ^avi °kkar minnki, en samt þarf það alls ekki að gereyði-
^Sgjast og gleymast. Við getum verið hollir og góðir borgarar
o^a og Bandaríkjanna, án þess að sleppa öllu, sem einkennir
ur. Við þurfum ekki að klæðast fötum úr alveg sama efni og
°mu litum og aðrir.
Plestir eru til með að viðurkenna, að í landi, þar sem margir
Jóðflokkar hafa flutzt inn, sé fyrst um sinn auðvelt að aðgreina
r®tÖk þjóðareinkenni og háttu. En ég hygg að margur haldi
Vl fram, að ómögulegt sé að varðveita til lengdar það, sem
tStakt er, og um leið og hægt er að segja, að þjóð eigi eða hafi
yndað menningu, sem má aðgreina að einhverju leyti frá menn-
lgU anuarra þjóða, þá hafi áhrif allra þjóðarbrotanna sambland-
°g um leið horfið. Ef, segja sumir, þú ert sannur Bandaríkja-
L Canada-borgari, þá ert þú ekkert annað.