Eimreiðin - 01.07.1954, Blaðsíða 11

EIMREIBIN
VIÐ ÞJÓÐVEGINN
163
fyi'irlitu þá. Hitt má gjarnan hafa í huga jafnan, að öll aðstaða
vor gagnvart Norðurlöndum er erfiö, vegna fjarlægðar frá þeim
°9 af öðrum orsökum, og ekki saman berandi við aðstöðu Norður-
landaríkjanna fjögurra (þar á meðal Finnlands, sem þó er ekki
í Norðurlandaráðinu) hvers til annars, öllum liggjandi hvert að
°ðru, svo sem væri landfræðileg heild.
Það er því ekkert annað en eðlilegt raunsæi, að láta sér hægt
u, Ti þann ný-skandinavisma, sem opinberast svo áþreifanlega í
- öllum þeim þingum og mótum, sem nú skipta
Island og tugum árlega og vér höfum verið vitni að í rík-
uýskandinav- am mæli hér í Reykjavík á liðnu sumri. Gamli
isminn skandinavisminn gaf ekki svo góða raun. Vér
íslendingar eigum honum lítið að þakka. Hvorki
hefur hann né sá nýi ráðið úrslitum í sjálfstæðisbaráttu vorri,
heidur ekki í lokaátökunum 1918 og 1944. Það voru önnur öfl,
sem þar gerðu gæfumuninn fyrir íslenzku þjóðina. Ekki er nú
lengra en fjórir áratugir síðan víðsýnið var ekki meira en það
ó skandinaviskum mótum, að íslendingar máttu varla koma þar
li'am sem sérstök þjóð. Má til dæmis nefna, að á stúdentamótinu
á Eiðsvelli 1914 kostaði það átök, að íslendingar fengju að sýna
fána sinn við hlið Norðurlandafánanna á samkomustaðnum. Það
var fyrir drengilega aðstoð norsku stúdentanna, að þetta fékkst
Þá. Síðan hefur margt breytzt. En vorkunnarmál er það, þó að
Ver getum ekki fallið fram og tilbeðið nýskandinavismann fremur
en þann gamla. Eðlilegast er að prófa styrkleik hans af þeim
árangri, sem fæst af samvinnu Danmerkur, Noregs og Svíþjóðar,
áður en nokkur útþenslustefna sé hafin —- og studd af vorri hálfu.
Það er fyrst, þegar norræn samvinna er komin á þann rekspöl,
aS hún skilji sérstöðu íslands á sama hátt og danski rithöfund-
Urinn Jörgen Bukdahl, að vér eigum samleið með henni. Hann
hefur lýst stefnu sinni í ágætu erindi, sem hann flutti hér í Reykja-
v, k nýlega. Er gott að eiga svo réttsýnan málsvara og hann, til
ðæmis í handritamálinu. En stefna hans innan nýskandinavismans
a sér því miður fáa fylgjendur í heimalandi hans enn sem kom-
'ð er.
Þess hefur verið getið, að á þingi Norðurlandaráðsins í Osló í
sumar hafi kona nokkur norsk hrópað af áheyrendapalli, að Norð-
Urlandaráðið væri ólöglegt, kæmi í bága við stjórnarskrá Noregs,
°g að Norðmenn vildu ekki una neinu Norðurlandaeinræði. Ein-
6vers staðar var þess og getið, að kona þessi hefði verið Ella
Anker, sem jafnan barðist með eldlegum áhuga fyrir sjálfstæði