Eimreiðin - 01.07.1954, Blaðsíða 88

240
RITSJÁ
EIMREIÐIN
og djúpan skilning á því, sem er að
gerast og hann horfir á. Sumar at-
huganir þær, er hann hér kemur
með, eru nýjungar, til dæmis um
það, hvernig klak fer fram og fleira.
Það er sem sagt fróðlegt að lesa bók-
ina, hún hefur ekkert nema hollan
og fræðandi boðskap að flytja og er
að því leyti ólik mörgu, sem nú er
á borð borið sem „fróðleikur".
Eins og vant er um bækur Hlað-
búðar, er vandað til útgáfunnar og
litið um prentvillur. Bókin er 193
blaðsíður. Þ. J.
NtYRÐI II. Rvík 1954 (H.f. Leift-
ur).
Fyrsta heftið af þessu nýyrðasafni
kom út i fyrra. Dr. Sveinn Berg-
sveinsson hafði tekið það saman, en
Menntamálaráðuneytið gaf út. Nú
hefur dr. Halldór Halldórsson tekið
við af dr. Sveini, sem orðinn er pró-
fessor í Berlin, en i þessu öðru hefti
eru orð úr sjómennsku- og landbún-
aðarmáli. Gerir safnandi grein fyrir
verki sinu í eftirmála.
TiL bóta eru tvær breytingar frá
fyrra hefti, einkum sú, að nú eru
erlendu orðin í síðari hluta merkt
með dálkaheitunum a og b fyrri
hlutans, jafnframt blaðsiðutali hans.
Getið er viða samheita, og er þá
oft álitamál, hvert samheitið muni
vinsælast og mest notað í mæltu
máli, þegar stundir liða. Dragald er
til dæmis styttra og hagfelldara orð
en rekakkeri um danska orðið „driv-
anker“ (e. driving anchor). Þó mun
rekakkeri sennilega meira notað.
Annars er orðið dreki ágætt og má
nota og er oft notað um rekakkeri
stærri báta og skipa en opin, þótt í
orðabók Blöndals standi, að það eigi
aðeins við um „mindre anker til
ábne báde“. Það er einnig notað um
rekakkeri vélknúinna þilfarsbáta og
jafnvel skipa.
Sums staðar koma hér fyrir ólíkar
þýðingar orða við áður gerðar þýð-
ingar og geta valdið misskilningi, sé
þeirra eldri ekki um leið getið. Ég
tek sem dæmi orðið „barkholtsrang",
sem þýtt er með orðinu bjargsýju-
plöturöS, en það er langt orð og
flókið. I orðasafni Orðanefndar Verk-
fræðingafélagsins frá 1928 er orðið
„barkholtsrang" þýtt b/'argsúS. Allir
venjulegir þýðendur myndu nota síð-
ara orðið, þó að það fyrra fullnægi
ef til vill betur kröfum sérfræðinnar.
Ýms fleiri dæmi þessu lík mætti
nefna.
Gert er ráð fyrií, að framhald
verði á nýyrðasöfnun þessari og að
þriðja hefti rits þessa geti orðið til
á næsta ári. Sv. S.