Eimreiðin - 01.10.1957, Síða 10

242
EIMREIÐIN
þér, sem hjalar við þig um bágindin og hressir huga þinn og
ann þér og ver sinni beztu skemmtun og sínu bezta blóði
til þinnar þjónustu —
Vér þurfum ekki að blaða lengi í ljóðum og öðrum verk-
um Jónasar til þess að finna orðum þessum stað. Jónas vissi,
að fyrsta sporið í freisisbaráttunni var að endurvekja trú þjóð-
arinnar á sjáffa sig og iandið, hvetja hana tii dáða og giæða
með henni bjartsýni á lífið og framtíðina:
Veit þá enginn, að eyjan hvíta
á sér enn vor, ef fólkið þorir
guði að treysta, hlekki hrista,
hlýða réttu, góðs að bíða?
Fagur er dalur og fyllist skógi
og frjálsir menn, þegar aldir renna.
Skáldið hnígur og margir í rnoldu
með honum búa, — en þessu trúið!
Verk Jónasar voru enginn eymdaróður. Minnist hann a
bágindi, gerir hann það einungis til þess að leiða fram and-
stæður og skerpa þannig sjón þjóðarinnar á því marki, el’
keppa bæri að. Þá, sem sakast viija við landið og kenna þvi
um ófarir íslendinga, afvopnar hann þegar í fyrstu atiögu:
ísland, farsæidafrón og hagsæida hrímhvíta móðir!
Og þeirri atfögu fylgir hann síðan rækifega eftir í öðruin
kvæða sinna. Grundin er gróin, lilíðin grösug, vötnin fiski-
sæl, sveitin sæfudafur. Fiskimennirnir hafa varla við að draga
nægtaforðann úr sjónum.
Vildu menn grípa til annars bragðs og kenna forlögunuu1
um, sýnir hann þeim, hversu þau hafi þrátt fyrir alft verið
á voru bandi:
Flúinn er dvergur, dáin hamratröll,
dauft er í sveitum, hnípin þjóð í vanda.
En — lágum hlífir hulinn verndarkraftur,
hólmanum, þar sem Gunnar sneri aftur.
Mál sitt allt flytur hann af slíkri málsnilld og þeim sanU'
færingarkrafti, að þjóðin sá brátt sinn kost vænstan að trúa
honum og hlýða skáldsins raust.
Það er fornt heilræði að leggja ekki leiðindi á vin sinn,
þótt maður velti í nokkra vesöld. Hefur fáum tekizt betur
að fylgja þeirri reglu en Jónasi Hallgrímssyni. Þótt hann