Eimreiðin - 01.09.1963, Page 21

EIMREIÐIN
205
b()k sé skrifuð til að gefa þeirri hátíð innihald, er betur svaraði
Gyðingatrúarinnar, einni til tveimur öldum fyrir Krists burð.
~~ Þegar kemur fram á daga Rómverja, er það Saturnalíahátíðin,
Seni varðveitir vissa drætti frá hinum æfafornu austrænu vorhátíð-
um, að því leyti sem þetta mál varðar. Hátíðin var haldin í des-
embermánuði, og meginhugmynd hennar var í því fólgin að lifa
UPP aftur þá gull-öld, er ríkti, þegar Saturnus konungur var við
v°ld. Þá átti að hafa verið frjósemi, friður og gleði, og fullkominn
jöfnuður meðal manna. Saturnus konungur hvarf snögglega, en
1 Í()ldi blótstaða var helgaður dýrkun hans. En þótt undarlegt kunni
virðast, fylgdu dýrkun hans miklar mannfórnir, sem síðar breytt-
Ust þannig, að brúður og myndir urðu staðgenglar þeirra, sem
l()ina skyldi. Eitt einkenni Saturnalia-hátíðanna var taumlaus
^rykkjuskapur, svall og saurlifnaður. Það losnaði um öll bönd, og
j' Þverju heimili gerðust þrælar og þjónar húsbændur og höfðu
til brota á húsaganum, sem á öðrum árstíma hefði kostað
ntar hörðustu refsingar. Húsbændur og heldra fólk þjónaði undir
j_otöum, en einn af þrælum heimilisins var með hlutkesti kjörinn
°nungur, og gaf hann ýmsar skipanir, sem helzt væri hægt að
kJa við það, að pantaleikur færi út í öfgar. — Þó að síðast hafi
legið úr Saturnalíahátíðinni í Róm, af því að keisarinn bannaði
^eistu ærslin, hefur þó gamanið verið grárra í útjöðrum keisara-
ý'nisins, þar sem liálfvilltir hermenn voru að verki. Asterios
áOO^nP * ^maseia 1 Pontos (í Kappadokíu), er uppi var kringum
> varar kristna menn alvarlega við að taka })átt í nýárshátíðum,
cl Sem hermennirnir Jiafi í frammi skop að yfirvöldunum. Virðist
^0?1® se 1 því fólgið, að einn þeirra sé þá kjörinn keisari, og
r tr liðsmenn ltans. Sumir klæðist kvenmannsfötum, og allt fram-
i 10 Se hið svívirðilegasta. — Er skemmst af að segja, að áhrif
j- Sara fornu liátíða rná finna í þjóðsiðum Evrópulandanna langt
aitl eftir öldum. Er undarlegt til þess að vita, að kjötátið á
sj.^n§lclag, ærslin á öskudaginn, gabbið á fyrsta degi aprílmánaðar
j 1 Vera leifar frá þessum fornu siðum. í Skálholtsskóla og á
Stu árum Reykjavíkurskóla var það venja að skólasveinar kusu
]e SlltUltl hópi konung og fleiri höfðingja, og höfðu í frammi ýmis-
gilf 8aman í því sambandi. Svo furðulega lífseigar eru venjur og
j, ’ Sem eitt sinn komast inn í mannheiminn.
hin j°nosarhátíðin var ein þeirra hátíða, sem líktust Saturnalía, og
lzt hafa forn grísk handrit, sem skýra frá atburði, sem gerðist