Eimreiðin - 01.09.1963, Page 101

EIMREIÐIN
285
höfundur. Hann er einnig maður víð-
frægur utan íslands strarida, og hefur
horið hróður íslands víða um lönd
nteð fyrirlestrum sínum um íslenzkar
hókmenntir við fjölda háskóla í Norð-
ur- og Vesturálfu, og með ritgerðum
■s>num og ritum um þær á erlendum
tungumálum. Mörg rit hans hafa kont-
*>ð út á ensku, önnur á frönsku, þýzku
°S norsku, og hið snjalla rit hans
Sturlungaöld kom rneira að segja út
' kínverskri þýðingu í Shanghai 1957
°g 1959.
H>ð nýja rit hans, sem hér er gert að
tnntalsefni, ber þess einnig ærin merki,
‘>ð þar heldur á pennanum sá ntaður-
nin, sem löngu er með réttu talinn vera
ý"in allra mesti fræðimaður, sem vér
fslendingar höfum átt og eigum í
f°rnbókmenntum vorum og skyldum
hæðunt. Hinn mikli lærdómur hans
1 þeim efnum er ljósu letri skráður á
’verri blaðsíðu þessa efnismikla rits
ha»s, já, maður gæti bætt við, í hverri
'nálsgrein og jafnvel hverri línu, því
‘>ð hér er allt ltæði þaulhugsað og hnit-
U>iðað um málfar. Og túlkun efnis-
!ns er sambærileg um djúpan skiln-
‘nS °g hugmyndaauðlegð, sem glæðir
r:isögnina lífi og flugi.
^hókin hefst á Itarlegum og prýði-
‘gum inngangi um Víkingaöldina
jLln hakhjall að landnámi íslands,
þdnámsmenn, hið nýja og sérstæða
hlóðfélag, sem mvndaðist á landi hér,
°S um
ag. sent myndaðist á landi hér,
,(j rúnir. Þar ræðir höfundur með-
‘U'nars um kenningar fræðimanna
Um i > ”
P»tt rúna í hinum fornu bók-
-ntllm vorum. Eftir að hafa grand-
l(,0'að kenningar þeirra frá ýmsum
‘ Um’ hemst hann að þessari niður-
ur þessu (illti athuguðu verð-
»ð 'r ^lahl ^rir satt> "ð rúnatextar séu
sk -'-i1111 leyli heimildir hinna fornu,
ista u bókmenma, og bókaritun hefj-
fytr en með upptöku latínu-
Næsti hluti bókarinnar, „Yfirlit um
kveðskap", fjallar á jafn ítarlegan og
ágætan hátt um forníslenzkan kveð-
skap á breiðum grundvelli, rætur hans
djúpt í norrænni menningarmold, teg-
unclir hans, vettvang og flutning. Hér
er sérstaklega glöggur og um allt prýði-
legur kafli um bragfræði. Sama máli
(jettnir unt kaflann um orðfæri hins
O O
forna kveðskapar,
og þá eigi síður
um kaflann um
náttúrulýsingarn-
ar í slíkum kveð-
skap. Er það bæði
mjög skennntilegt
og fræðandi að
lesa samanburð E.
Ó. S. á þeim og
örnefnunum, sem
landnámsmenn
jáfu landi voru til
forna, og löngunt
eru markvís, fög-
ur og svipmikil,
enda hefur allur
þorri þeirra lifað góðu lífi frarn á
vora daga.
Þeir kaflar bókarinnar, sem þegar
ltefur verið vikið að, taka yfir 174
bls. hennar, og eru gagnfróðlegir, eins
og gefið hefur verið í skyn, ntiklu
efni þjappað sanian, því að höfundur
fer þar eldi vítt landflæmi, menning-
arsögulega og bókmenntalega talað.
Er þá komið að meginmáli bókarinn-
ar, eddukvæðunum sjálfunt, en um þau
fjalla yfir 350 bls„ allur síðari hluti
ritsins. Fyrirsagnir kafla þess gefa ein-
ar santan nokkurra hugmynd um það,
hve alhliða og skipulega er hér far-
ið liöndum um margþætt efni, en
kaflafyrirsagnirnar eru þær, sem hér
greinir:
Varðveizla, Kvæðasnið, Aldur, Heint-
kynni eddukvæða, Eldri goðakvæði,
Trúarbarátta, Ungleg goðakvæði, Upp-
Einar Ól.
Sveinsson.