Eimreiðin - 01.09.1963, Page 64

248
EIMREIÐIN
an frá hafi verið gengið aðeins í
annað húsið og þá það stærra, og
virðist sjá fyrir dyrum þess gegnt
bænum. Hafi bær goðans í IJthlíð
staðið á svipuðum stað og bærinn
hafði staðið nú um margar aldir,
allt fram að 1930, þá hefur verið
örstutt til liofsins að sækja, sem
næst 70—80 m. Um 1930 var bær-
inn fluttur efst í túnjaðarinn í NA
frá gamla bænum. Mér er ekki
kunnugt um, að bærinn í Úthlíð
hafi nokkru sinni slaðið annars
staðar en á hól þeim neðst í tún-
inu, sem hann stóð á áður en hann
var síðast fluttur, og hvergi annars
staðar sjást þess nein merki, að svo
liafi verið. Eg gat áðan um, að
Hofið myndi hafa verið allstórt,
eftir rústunum að dæma. Austari
tóttin, sem er allmiklu stærri, er
eins á allar hliðar, og svo að sjá,
sem hús það hafi verið hringmynd-
að. Hvar, sem þvermál þess er
mælt, þá kemur út sama málið,
sem næst 17—18 m. Vestara húsið
virðist hafa verið um helmingi
mjórra, eða vel það, en jafn langt
því austara.
Líklegt má telja, að stærra hús-
ið hafi verið notað til hinna meiri
mannfagnaða, svo sem þegar blót-
veizlur voru haldnar. Minna liús-
ið heíur að líkindum verið goða-
stúka. — Nokkru hærra ber alla
veggi heldur en það, sem innan
þeirra hefur verið. Þó er það allt
stórþýft, bæði veggir og gólf. Mikill
jarðvegur er í þýfi þessu, og er
sennilegt, að húsin hafi að mestu
verið hlaðin upp af mýrarhnaus,
og veggir mjög þykkir. Þó má í ytri
brún veggja hringsins finna stóra
steina, sem rek;t eitt og eitt horn
út úr neðstu þúfunum, koma þeir
einkum í ljós, eftir að Hofið heíur
verið slegið, rétt eins og þeir gal
til veðurs, eða svipist eftir, hvort
ekkert bóli á þeim, sem fyrir svo
löngu völdu þá úr hópi bræðra
þeirra og fluttu á þenna stað, til
þess að þeir bæru á herðum sér un1
ófyrirsjáanlegan tíma þessa helg11
byggingu þeirra tíðar manna. Nu
er hlutverki þessara undirstöðu-
steina löngu lokið, en harðir et'U
þeir sem áður í horn að taka, og
klökkna ekki við, þótt ljár sláttu-
mannsins komi í horn þeirra, °S
beri þess nokkur merki, að þarIia
niðri séu karlar heldur heimaríkU'
— Grjót það, sem þarna er neðst
eða undir veggjunum, er sennilega
aðeins lag eða flór undir þehu-
Þannig munu hafa verið flesta
byggingar fyrri alda, hvort helu111
voru hlaðnir garðar eða húsvegg11’
að flórað var undir þá með grj<)U’
þar sem mögulegt var að ná til l}esS’
þótt ofan á væri byggt úr hnaus eðu
torfi.
Það sem ég hef hér sagt um útlh
og stærð hofrústanna að Úthlí ;
er aðeins mín eigin skoðun, og ekk1
víst að falli saman við skoðan11'
fornfræðinga í ölhun atriðunt, °S
verður þá svo að vera.
í heiðnum sið báru menn nhk a
lotningu fyrir goðaholunuin. þ‘K
voru þeirra guðshús. Átrúnaðut •
goðin var sterkur og mörgunr em
lægur, þótt goðin sjálf væru í all£
um hinna vitrari manna aðeu1!’
ímynd einhvers æðra og háleita ”
þau væru sýnilegt tákn jress ósyu1
lega máttar, sem dýrkendum11