Eimreiðin - 01.05.1965, Blaðsíða 14

118
EIMREIÐIN
Annars er þetta mál ofureinfalt. Veturinn 1960—61 eftir nýjár,
þegar samningarnir voru að komast í gang, var mælzt til þess af
hálfu dönsku stjórnarinnar, að Islendingar gerðu grein lyrir óskuin
sínum. Voru þá samdar tillögur um skiptingareglur og síðan send
skrá yfir handrit. Hér voru Islendingar að þreifa fyrir sér, en þeim
gat ekki dottið í hug, að þeir fengju allar óskir sínar uppfylltar;
allt mælti með að milli þeirra og Dana hlyti að verða málamiðlun,
eins og oftast er í samningum og þegar til mikils er að vinna. Dan-
ir höfnuðu tillögum íslendinga um skiptingarreglur, en lögðu
aðrar fram. Vegna þess, hve illa hafði farið um tillögur Bomholts
menntamálaráðherra 1954, svo og vegna þess, að dönsku stjórninni
tókst ekki að fá suma hinna flokkanna til að taka þátt í nefnd til
umræðu um málið, lagði Jörgen Jörgensen menntamálaráðherra
áherzlu á, að athuganir á því færu frarn í kyrrþey. Þá voru næst
fengnir sérfræðingar, tveir danskir, Palle Birkelund og Pcter Skaut-
rup, og tveir íslenzkir, Sigurður Nordal og Einar ÓI. Sveinsson, til
að athuga, hvernig dönsku greinimerkin, sem skipta átti eftir, væru
í reynd. Var þá gamla íslenzka skráin höfð að undirstöðu, en breytt
samkvæmt dönsku greinimerkjunum. íslenzku sérfræðingarnir gróf-
ust vandlega fyrir um skilning hinna dönsku og byggjandi á þeim
skilningi og með nokkurri víkkun reglnanna, töldu þeir unnt að
ráða íslenzku ríkisstjórninni að ganga að jreim reglum. Islenzku sér-
fræðingunum var þessi skilningur dönsku sérfræðinganna þannig
algerlega skilyrði. Á fundinum gerði hvor aðili fyrir sig breytingar
á skránni samkvæmt þeim niðurstöðum, sem urðu í viðræðunum,
Þessi skrá hefur verið geyntd þangað til málið væri á enda kljáð í
þinginu, nema hvað þingnefndin mun hafa fengið hana til athug-
unar sem trúnaðarmál, en í skammdeginu í vetur töldu einhverjir
sig hafa komizt yfir aðra (eða eina) þeirra, með hverju móti veit ég
ekki, og létu birta í Berlinske Aftenavis, en þess ber að gæta, að
textinn er þar nokknð breyttur, Jró að ekki varði það meginatriði-
Sumt, sem gagnrýnt hefur verið, stafar þó af villum í jæim lista.
Síðan hafa umræður um málið haldið áfram í Danmörku. Nokkra
athygli vakti bók, sem Paul Möller þingmaður ritaði. en ekki held
ég hún hafi haft mikil áhrif. Annars eru kannanir þingnefndar-
innar dönsku án efa merkastar jress, sem gert hefur verið til að afla
réttrar og skilmerkilegrar fræðslu um málið. Hugsanlegt var, að
menn tortryggðu jrað, sem stuðningsmenn íslendinga héldu frain
um það, en ekki Jrá fræðslu.