Eimreiðin - 01.05.1965, Blaðsíða 64

168
EIMREIÐIN
orktu þeir Bragi gamli og Eyvindur skáladspillir, og að vísu kunnu
þeir \ el aðyrkja Haraldur konungur Sigurðsson og Rögnvaldur Kali
Orkneyjajarl. En þeir kunnu það einir nalnkenndra nornenna
manna utan íslands á sinni tíð og var talið það iremst til annarra
ágætra íþrótta. En á sama títna iðka menn íþrótt orðlistar og skáld-
skapar i hverri byggð á íslandi, og það svo glæsilega, að uin það bil,
sem forn norræn skáldmennt þokar úr sessi lyrir öðrum siðunr og
tízku í nálægum löndum, hefur um hartnær tveggja alda skeið verið
litið á lrana sem nálæga sérgáfu Islendinga. — Eg á mjög örðugt með
að fallast á það sjónarmið, þó að þeirrar tíðar mönnum væri nokk-
ur vorkunn, þó að þcir litu svo á. En hitt var heldur, að hér kom
uppeldi landsins til — það, sem það veitti börnum sínum. ísland
gaf sonurn sínum engin færi á að seilast til útlendra yfirráða, mikiB
auðs eða vegsamlegta afreka, sem orð færi af víða um lönd. Mjög
snenima lrnígur í þá átt hér, að menn verða að vera ágætir af sjálfs
sín gildi. Landið og lífshættirnir knýja menn nauðuga, viljuga til
að stokka upp lífsgildin. Takmarkanir hins ytra benda mönnum á
gildi hins innra. Vera má, að í þessu sé fólgið dýrmætasta uppeldið,
sem landið veitti þjóð vorri. Og við þessar ástæður varð íslenzk
tunga til. Mælandi voru forfeður vorir að vísu, er þeir komu hér —
og vinum okkar á Norðurlöndum er velkomið að kalla það mál „old-
nordisk“ —- en hér varð mál þeirra íslenzka, sú eina, sem verið hefur
og er enn. Sú tunga, sem Egill Skallagrímsson mælti á og gerðist
meistari í, var hvergi til í veröldu fyrir Irans dag slík, sem hún varð
eftir hann, og býr að enn og mun áfram, ef vér kunnurn til að gæta.
Og Einar Benediktsson er ekki skeifhöggur fremur en fyrri dag-
inn, er liann segir í kvæði sínu um Egil Skallagrínrsson:
Og málið var byggt í brimslegnum grjótum
við bláhimins dýrð, undir málmfellsins rótum.
Þess orð féllu ýmist sem hamarshögg,
eða hvinu sem eggjar, bitur og snögg,
eða þau liðu sem lagar vogar,
lyftust til himins með dragandi ómi,
eða hrundu svo tær, eins og drjúpandi dögg
og dýr eins og gullsins logar.
Þetta er nrjög athyglisverð mynd:
Landið í málinu, málið í landinu — og maðurinn, skammlílur og
vanmegna einstaklingur — en samt sem áður eigandi og meistari