Eimreiðin - 01.05.1965, Síða 86

190
EIMREIÐIN
mína — og kannske allra , er þar vorn, að ég þá fyrst fyndi til, vissi
af návist, nærveru sálar íslands. Mér fannst, þegar ég leit á silfur-
hærur öldungsins, að hann væri þar sem fulltrúi íslands, béztu
manna íslands, fulltrúi alls þess, sem ísland liefir átt og á bezt, full-
trúi þess fegursta, sem íslenzkur andi og hönd liefir skapað: Islenzkra
lista. Og ég á þar ekki eingöngu við tónlist, rnálara- og myndhöggv-
aralist og 1 jóðlist, heldur „alla orðsins list“ (Á. P.), allar íslenzkar
listir að fornu og nýju, frá því víkingurinn skar út drekahöfuð a
framstafn skips síns, og þangað til Ásgrímur málaði Krist á I jallinu-
Mér fannst, á þeirri stund, að það eitt, að sjá öldunginn silfurhærða,
hel'ði orðið þess valdandi, að ísland helði birzt að nýjtt þessum hóp,
fsland, sál þess, að fyrir hann hefðum við öll litið það að nýju, feg-
urra en áður, margfallt fegurra. Og ég skildi þá, ljetur en nokkru
sinni fyrr, að enginn veit, hvað átt hefir, fyrr en misst er. Því að mér
fannst sál öldungsins vera ímynd, endurmynd íslenzku Jijóðsálar-
innar, sálar íslands, vera hún, vera ísland sjálft, ef ég má svo að orði
kornast, ísland sjálft, eins og Jjað er fegurst. Og mér fannst Jrá einnig,
að fslanrl hlyti á þeirri stund, að hafa eignast aftur að nokkru leyti
eða öllu, hverja þá sál, er þar var, sem var því glötuð. Og þó ég ef til
vill reikni skakkt, Jrá urðu áhrifin þannig á sál mína. Og síðan hefi
ég oft hugsað um silfurhærur öldungsins, daglega, á hverri and-
vökunótt. Og ég lýt þessum silfurhærða öldung og Jrakka honiun
í huga mínum.
Og nú, er ég hugsa um gömlu, góðu dagana heima á Fróni, og
gömlu, góðu mennina, beztu syni íslands, kemur aftur fram 1
liuga mér orði: Silfurhærur. Ég minnist Gröndals og Matthiasar —
og föður míns. Ég minnist þeirra og margra fleiri, í hvert skipti og
ég Imgsa um Jjað orð. En ég ætla í |retta skipti aðeins að tala uin
þann, sem ég þekki bezt, el' til vill skildi bezt og áreiðanlega unni
mest. Það má vel — og það var oft gert — heimfæra upp á þá alla
þessi vísuorð:
Elli, Jrú ert ekki Jjung
Anda gitði kærum,
Fögur sá er ávallt ung
Undir silfurhærum.
F.n þau áttu ekki sízt við um þann, sem orti þau. En ég ætla
ekki að ræða um skáldskap hans, um þýðingar hans eða um hann