Ægir - 01.08.1949, Page 52

186
Æ G I R
7. Hvalveiðar.
Á árunum fram að síðustu heimsstyrj-
öld voru stundaðar hvalveiðar hér við land
frá hvalveiðistöð við Tálknafjörð. Gekk
veiðiskapur sá að ýmsu leyti vel, en lagðist
þó niður er styrjöldin hófst, enda studdist
reksturinn að verulegu leyti við sérþekk-
ingu frá Noregi, sem að sjálfsögðu var ekki
nærtæk eftir að samgöngur allar lokuðust
við það land af völdum styrjaldarinnar.
Við lok styrjaldarinnar vaknaði áhugi
manna fyrir hvalveiðum á nýjan leik og
mun þar hafa ráðið miklu um hið háa verð
á feitmeti svo og bættir möguleikar til auk-
innar nj’tingar á hvalafurðum svo sem
frj’sting á kjöti og mjölvinnsla úr úrgangi.
í maímánuði 1948 var svo hafin starf-
ræksla hvalveiðistöðvar við Hvalfjörð.
Samkvæmt alþjóðasamningi um hval-
veiðar, sem gerður var í Washington árið
1946, er aðeins heimilt að stunda hval-
veiðar á norðurhveli jarðar frá landstöðv-
um og skapast þar með aukin vernd fyrir
hvalastofninn frá því, sem áður var, en
fyrir styrjöldina voru t. d. Norðmenn með
fljótandi hvalveiðistöðvar hér við land.
Samkvæmt þessum samningi er veiðitím-
inn ákveðinn 6 mánuðir á ári hverju, en til
greina kemur hér við land að sjálfsögðu
aðeins hinn bjartari timi ársins.
Er veiðarnar hófust, var aðeins einn bát-
ur tilbúinn, en síðar bættust fleiri í hópinn
og urðu þeir alls þrír, en auk þess einn, er
notaður var sem dráttarbátur.
Þetta fyrsta veiðitímabil gaf góða raun,
enda var tiðarfar hagstætt lengst af.
Alls veiddust 239 hvalir og af eftirtöld-
um tegundum:
Langreyður ............ 195
Steypireyður ........... 24
Búrhvalur .............. 15
Sandreyður .............. 5
Framan af veiðitímanum var tala hval-
anna, sem veiddist, að sjálfsögðu ekki liá,
enda veiðarnar ekki hafnar að fullu. Skipt-
ist veiðin þannig á mánuði, að í maímán-
uði veiddust 22 hvalir, í júní 39, júlí 76,
ágúst 75, september 26 og i október að-
eins 1.
Framleiðsla afurða úr veidduin hvöluin
var sem hér segir:
Lýsi ......... 1510 smál.
Kjöt ......... 1 251 —
Fóðurmjöl ... 66 —
Mjölframleiðslan var að þessu sinni
óeðlilega lítil vegna þess að vélarnar til
þeirrar vinnslu voru ekki tilbúnar til
vinnslu fyrr en síðla suinars.
8. Sala og útflutningur
sjávarafurða.
Á árunum eftir styrjöldina hafa verið
ýmsir erfiðleikar á því að selja fram-
leiðslu íslenzks sjávariftvegs, aðallega
vegna þess, hversu verzlunarviðskipti milli
landa hafa verið niiklum annmörkum
háð. Einnig hefur það komið til, að
framleiðslukostnaður okkar afurða er til-
lölulega hár miðað við það, sem er i öðr-
um löndum og af þeim orsökum hafa erf-
iðleikarnir einnig verið meiri en ella.
Verzlunarástandið í Evrópu hefur leitt til
þess, að þvínær öll verzlun milli landa fer
fram samkvæmt tvihliða samningum. Á
árinu voru gerðir slíkir samningar við
Danmörku, Finnland, Holland, Pólland,
Sviþjóð og Tjekkoslovakíu. Auk þessara
samninga, sem allir voru tvíhliða, eins og
áður getur, voru gerðir tveir samningar,
annar við Bretland, um sölu á afurðum
þangað og hinn einnig við brezk stjórnar-
völd um sölu á ísfiski til Þýzkalands. Um
liina tvo síðastnefndu samninga er það að
segja, að þar var ekki um tvíhliðasamn-
inga að ræða, þar sem greiðsla fer fram í
gjaldeyri, þ. e. sterlingspundum.
Verður nánara komið inn á hina ein-
stöku samninga hér á eftir í sambandi við
útflutninginn.
Á árunum 1946 og 1947 hafði svo sem
kunnugt er verið gerður samningur við
Rússland um allmikil viðskipti, þar sem