Tímarit lögfræðinga - 01.12.1978, Qupperneq 31

Jón Sigurðsson framkvæmdastjóri:
UM VERKFÖLL OG LÖG
Efnisskipan
Ég hef reynt að skipa efninu, sem ég ræði hér, á þann veg, að fyrst
ræði ég almennt um löggjöf og forsendur hennar, því næst um verkföll
og forsendur þeirra. Þá kemur tilraun til lögfræðilegrar greiningar á
verkfallsrétti, þáttur um beitingu verkfallsréttar og afleiðingar hennar
og loks ræði ég almennt, hvar við erum á vegi stödd í þeirri þróun, sem
verkfallasagan er hluti af. Erindinu lýkur svo með einhverju í átt við
niðurstöðu.
Löggjöf og forsendur hennar
Mannleg samskipti skapa þörfina fyrir meginreglur til að greiða
fyrir þessum samskiptum og gera þau þolanleg. Á þeim sviðum, þar
sem gagnkvæmir hagsmunir eru ráðandi eða hagsmunastreita er innan
hóflegra marka, geta þessar meginreglur þróast og mótast af sjálfu
sér. Endranær í sögunni hafa samfélög nauðug eða viljug sætt sig við
einhvern aðila innan þeirra eða utan, sem setti þessar reglur. Forsenda
slíkra reglna er annað tvéggja, að samfélagið felli sig við þær eða ein-
hver aðili sé þess umkominn að framfylgja þeim.
1 okkar samfélagi leitast lögfræðin við að greina og skýra þessar
reglur, — hinn gildandi rétt, skráðan og óskráðan.
Fyrir mér er öll aðkoma lögfræðinnar að þessu verkefni reist á þeirri
forsendu þess, sem við gjarna köllum réttarríkið, að samfélagið viður-
kenni tiltekinn aðila í þjóðfélaginu til að setja lög eða ákveða hver
sé gildandi réttur. Sem ég lít um öxl á mín stuttu námskynni af lög-
fræði sem akademískri fræðigrein, þykir mér sem lög, — einkum hin
skráðu, en einnig hin dómhelguðu, — hafi verið upphaf og endir allrar
tilveru. Lög höfðu sjálfstætt gildi, voru sjálfstætt, afmarkað fyrirbæri
og voru þannig þrautskoðuð og skýrð innan ramma hins markaða forms.
201