Tímarit lögfræðinga - 01.08.1979, Blaðsíða 6

Bótaábyrgð, sem ópersónulegir réttaraðilar bera vegna skaðaverka
æðstu stjórnenda sinna, er yfirleitt ekki talin eiginleg vinnuveitanda-
ábyrgð,- Slík ábyrgð er almennt flokkuð sem ábyrgð vegna sakar
„sjálfrar lögpersónunnar“3 og verður ekki fjallað um hana hér.
Skilyrði vinnuveitandaábyrgðar eru m.a. sök starfsmanns og að
tjóni sé valdið við framkvæmd þess verks, sem starfsmaður hefur með
höndum fyrir vinnuveitandann. Verður ekki gerð nánari grein fyrir
skilyrðum þessum hér. Hins vegar mun fjallað um hvers eðlis samband
vinnuveitanda og starfsmanns þarf að vera til þess að um ábyrgð geti
verið að ræða samkvæmt reglunni. 1 ritum um skaðabótarétt er síðast-
greint álitaefni venjulega rætt í tvennu lagi. Annars vegar er gerð
grein fyrir hverjir starfsmenn geti bakað vinnuveitanda ábyrgð með
saknæmri og ólögmætri háttsemi sinni (2. kafli). Hins vegar er tekið
til meðferðar, á hverjum ábyrgðin hvíli (3. kafli). Þessi tvö atriði
verða ekki að fullu greind sundur, en samt sem áður þykir hér rétt
að fjalla um þau með hefðbundnum hætti. Efnið verður eingöngu rætt
í ljósi skaðabótaréttar utan samninga.
2 T.d. Jan Hellner, Skadestándsrátt, 3. útg., Stockholm 1976, bls. 94 og 100. Á íslandi
hefur lítið verið ritað um bótaskyldu ópersónulegra aðila vegna verka fyrirsvarsmanna
þeirra, sjá þó Stefán M. Stefánsson, Fjárhagsábyrgð félaga og reglur um bótaábyrgð
stjórnenda þeirra, fjölrit, Rvík 1978.
3 Sbr. t.d. Hrd. 1970, 1044: „Þar sem sök áfrýjanda [Rafveitu Akureyrar] verður eigi
talin stórkostleg og byggist öðrum þræði á gáleysi starfsmanna hans ...“ og Hrd. 1971,
781, sératkvæði bls. 790: „ ... vanrækslu af hendi aðaláfrýjanda [Flugstöðvarinnar h.f.]
eða starfsmanna hans ...“.
Arnljótur Björnsson prófessor hefur samið
þrjár greinar um bótaábyrgð atvinnurekenda,
og munu þær birtast hér í tímaritinu á næst-
unni. Arnljótur segir frá efninu í upphafi hverr-
ar greinar, svo að það mun ekki gert í sér-
stökum ritstjórnarkynningum. Arnljótur Björns-
son hefur gegnt prófessorsembætti við laga-
deild Háskólans síðan 1971. Kennslugreinar
hans eru skaðabótaréttur, vátryggingaréttur
og sjóréttur. Hafa greinar eftir Arnljót um þessi
og um fleiri efni birst undanfarin ár í Tímariti
lögfræðinga.
52