Tímarit lögfræðinga - 01.08.1979, Blaðsíða 25

vera nokkru ríkari en leiða má af almennu reglunni um vinnuveitanda-
ábyrgð, þótt það sé ekki fullkomlega ljóst af dómsforsendum.
1 málunum um KR-húsið og Klúbbinn er enginn vafi á, að þau skil-
yrði vinnuveitandaábyrgðar, sem hér eru til umræðu, voru fyrir hendi.
KR hlaut að bera bótaábyrgð á formanni íþróttaheimilisnefndar félags-
ins, úr því að sök hans þótti sönnuð. Verður raunar ekki séð, að öðru
hafi verið haldið fram af hálfu KR. Sömuleiðis er ljóst, að Klúbburinn
gat einn borið vinnuveitandaábyrgð vegna ætlaðrar sakar dyravarðar
síns. Öðrum húsbónda var ekki til að dreifa.
Bótaskylda Vélasjóðs í skurðgröfumálinu og bótaskylda bygginga-
meistarans Ó í „Geislahitun I.“ eru vafalítið ein vandasömustu álitamál-
in, sem á reyndi í ofangreindum dómsmálum. Bæði málin varða tak-
markatilvik. Þegar virt eru tengsl tjónvalda annars vegar og vinnu-
veitendanna Vélasjóðs og Ó hins vegar og aðrar þær aðstæður, er nánar
greinir frá í athugasemdum um dómana hér að framan, verður ekki
talið, að úrslit málanna (að því er varðar síðastnefnda aðila) gangi í
berhögg við fræðikenningar, sem hér um ræðir.
Ekki verður séð, að úrslit neinna fyrrgreindra skaðabótamála
(hvorki sýknudómanna né annarra) mótist af þeim sjónarmiðum, sem
um ræðir í 2.2., en ýmis þarnefndra viðmiðunaratriða kunna að hafa
haft áhrif á heildarmat dómara, þótt bein merki þess sjáist ekki í
dómsforsendum.
3. Á HVERJUM HVlLIR VINNUVEITANDAÁBYRGÐIN?
Vinnuveitandaábyrgðin hvílir á þeim, sem unnið er fyrir, þ.e. aðil-
anum, er ber kostnað af vinnunni og nýtur arðsins af henni 27 (ef
hann er einhver). Yfirmaður (t.d. framkvæmdastjóri eða verkstjóri)
í þjónustu þess, sem kostnað ber og arðs nýtur, ber ekki sjálfur ábyrgð
eftir þessari bótareglu, en hann getur vitanlega orðið skaðabótaskyld-
ur eftir sakarreglunni.
I fljótu bragði gæti virst auðvelt að slá föstu í hverju tilviki fyrir
sig, hver beri kostnað af vinnu og njóti arðs af henni. Þetta er líka
yfirleitt auðvelt, en vafatilfelli skjóta þó alloft upp kollinum. Stundum
getur verið ljóst, að tjónvaldur er í vinnu hjá öðrum (þ.e. háður hús-
bóndavaldi og því ekki sjálfstæður framkvæmdaaðili), en hins vegar
vafasamt, hver telst vinnuveitandi hans, þegar hann veldur tjóni.
Erfiðustu og jafnframt raunhæfustu álitaefnin á þessu sviði koma
27 Vinding Kruse, bls. 234
71