Tímarit lögfræðinga - 01.08.1983, Qupperneq 51

Ávíð
02 dreif
MÁLÞING DÓMARAFÉLAGS ÍSLANDS
5. JÚNÍ1982
Árlegt málþing Dómarafélags islands var haldið fyrsta laugardag í júní 1982
í Hótel Borgarnesi. Fjallað var um lögin um meðferð opinberra mála með til-
liti til tímabærra breytinga á þeim.
Formaður félagsins dr. Ármann Snævarr hæstaréttardómari setti ráðstefnuna
kl. 10:30 og fól síðan judex loci, Rúnari Guðjónssyni sýslumanni, stjórnina.
Fyrstur frummælenda var Halldór Þorbjörnsson þáverandi yfirsakadómari.
Greindi hann frá starfi þeirra Jónatans Þórmundssonar prófessors við endur-
skoðun laganna um meðferð opinberra mála, en verk þeirra beinist að því að
semja nýtt lagafrumvarp á þessu réttarfarssviði. Sagði harin liggja fyrir drög
að frumvarpi frá þeirra hendi og væri það í 22 köflum. Fór hann yfir hvern kafla
fyrir sig og skýrði jafnóðum frá hugmyndum þeirra Jónatans um breytingar og
nýmæli. Það helsta sem Halldór nefndi var afnám sakadóms í fíkniefnamálum
svo og siglingadóms, hljóðritun í þinghöldum sem meginreglu, ákæruvald til
lögreglustjóra i minni háttar málum út af brotum á umferðarlögum og lögreglu-
samþykkt, nokkrar breytingar á ákvæðunum um gæsluvarðhald svo og ýmis
athyglisverð nýmæli í kaflanum um málsmeðferð í héraði.
Þá tók til máls Hallvarður Einvarðsson rannsóknarlögreglustjóri og vék að
ákvæðunum um rannsókn opinberra mála. Nefndi hann nokkur atriði í op. lög-
unum, sem hann taldi rétt að hugleiða með breyíingar fyrir augum í Ijósi reynslu
RLR s.l. fimm ár. Það helsta sem Hallvarður fjallaði um var um tengsl ákæru-
valdsins og rannsóknarvalds, um lögreglumenn og upphaf rannsóknar sbr.
V. kafla op.l. einkum 32. og 40. gr., ýmis ákvæði i VI.-IX. kafla, og þar á meðal
nokkur „stórmæli“ sem hann kallaði svo, og ákvæðin í XXI. kafla um kæru til
æðra dóms. Taldi hann rétt að rannsóknarvaldinu yrði játað sjálfstæðri kæru-
heimild.
Næstur frummælenda var Bragi Steinarsson vararíkissaksóknari og ræddi um
ákvæði laganna um ákæruvaldið og hugmyndir um breytingar.
Bragi taldi op. lögin óvenju vel úr garði gerð, enda væri reynslan af þeim
framúrskarandi. Væri því rétt að fara að með fyllstu gát varðandi breytingar
og gera þær með sama víðsýnishugarfarinu og upphaflegir höfundar hefðu
haft til að bera.
Hann lagði ríka áherslu á, að hin munnlega málsmeðferð, sem lögtekin hefði
verið fyrir rúmum 30 árum, yrði nú tekin upp í reynd og sækjandi og verjandi
hefðu allt frumkvæði í málsmeðferðinni s.s. gerendurnir, en ekki nær eingöngu
þolendur eins og nú væri. Þeir ættu að spyrja vitni og sökunaut, en ekki dóm-
45