Tímarit lögfræðinga - 01.12.1984, Blaðsíða 48

rit á bls. 142). I umsókn G um ættleiðingarleyfið tók hann það sér-
staklega fram, að hann stundaði nám í Svíþjóð, en hygði á heimkomu
strax að því loknu.
Eftirfarandi yfirlýsingar málsaðila um það, hver hafi á sínum tíma
verið tilætlun þeirra í þessum efnum geta verið hæpnar til þess að
byggja á niðurstöðu í dómsmáli. Öðru máli gegnir aftur á móti um
skjalfestar yfirlýsingar, eins og í þessu máli, sem gefnar eru á miðj-
um námstímanum og það löngu áður en til málshöfðunar kom eða ljóst
var að til málshöfðunar kæmi. Að mínu mati hefði verið eðlilegt að
líta til þessa atriðis við úrlausn málsins, sérstaklega þegar höfð er í
huga 10. gr. lögheimilislaganna, sem segir, að rétt sé þeim, sem dvelj-
ast erlendis við nám, að telja lögheimili sitt í því sveitarfélagi, þar sem
þeir áttu lögheimili, er þeir fóru af landi brott. Kemur í 10. gr. lög-
heimilisláganna fram svipað sj ónarmið og áðurnefndir fræðimenn hafa
til námsdvalar erlendis og áhrifa hennar á breytta heimilisfesti. Þann-
ig nefnir t.d. Karsten Gaarder (bls. 68) það sérstaklega, að nárns-
dvöl erlendis, jafnvel þó svo að hún standi í mörg ár, skapi ekki heim-
ilisfesti í því landi, þar sem nám er stundað, nema atvik bendi sér-
staklega til annars.
3) Tilvist hins samnorræna flutningsvottorðs má rekja til 2. gr. Norð-
urlandasamnings um almannaskráningu, sem birtur var með auglýs-
ingum nr. 2/1969 og 13/1969 í C-deild Stjórnartíðinda. Segir í að-
fararorðum samningsins, að hann sé gerður til þess að auðvelda al-
mannaskráningu í samningslöndunum. Allan Philip (áður tilvitnað
rit á bls. 149) bendir á, að það eitt út af fyrir sig, að maður er tekinn
út af þjóðskrá í einu landi og settur inn á þjóðskrá í öðru landi, ráði
ekki úrslitum um það, hvort jafnframt verði breyting á heimilisfesti
viðkomandi. Telur Philip að þetta atriði komi hins vegar til skoðunar
ásamt atvikum og aðstæðum að öðru leyti, sbr. dóm í Sv. J. T. 1968 2.
afd., bls. 6. Af atkvæði meiri hluta Hæstaréttar í ættleiðingarmálinu
verður hins vegar ekki annað séð en að þetta atriði eitt sér hafi ráðið
miklu um úrslit málsins, jafnvel þótt hér væri um námsdvöl að ræða
og til staðar væri skjalfest yfirlýsing G um, að hann hygðist snúa
heim til Islands að námi loknu, eins og áður ségir.
4) Hið samnorræna flutningsvottorð gildir auðvitað, eins og nafnið
bendir til, eingöngu um búferlaflutninga milli einstakra ríkja á Norður-
löndum. Námsmenn, sem fara til náms annars staðar, t.d. í Banda-
ríkjunum, Bretlandi eða Þýskalandi, svo að einhver dæmi séu nefnd,
fylla ekki út slíkt vottorð. Þeim er heimilt á grundvelli 10. gr. lög-
heimilislaganna og 2. mgr. 5. gr. laga nr. 73/1952 að telja lögheimili
222