Tímarit lögfræðinga - 01.11.1986, Blaðsíða 20

„lítilli" hættu. Ekki er heldur í grg. nein úttekt á íslenskum dómum í
því skyni að sýna dæmi um, hvernig einstök hjálpartilvik hefðu verið
dæmd eftir hinum nýj u reglum. Slíkur samanburður hefði verið til þess
fallinn að varpa ljósi á, hvað í reynd felist í breytingum þessum. Dóm-
arar landsins eru ekki öfundsverðir, þegar þeir standa frammi fyrir því
annars vegar að „lækka hættustigið“ (sbr. athugasemdir við 164. gr.
frv.) og hins vegar að afmarka hugtakið yfirvofandi hætta í hinni
nýju sérreglu í 2. tl. 1. mgr. 165. gr. sigll. Þar við bætist, að þó að skil-
yrði sérreglunnar séu fyrir hendi, er ekki loku fyrir það skotið að líta
við ákvörðun björgunarlauna til verðmætis hins bjargaða og annarra
atvika, sem að jafnaði ber ekki að taka tillit til eftir sérreglunni.
Ekki er ljóst, hver áhrif nýju björgunarreglurnar hafa á þróun rétt-
arreglna um aðstoð. Áður (í 3. kafla) segir, að siglingalögum annarra
Norðurlanda hafi verið breytt, m.a. í því skyni að afnema þann greinar-
mun, sem gerður var á björgun og aðstoð. Ekki er unnt að fullyrða, að
rífleg þóknun í aðstoðartilvikum sé úr sögunni hér á landi. Ástæða þess
er sérstaða íslands vegna sérreglunnar í 2. tl. 1. mgr. 165. gr. sigll.
Auk þess kemur það til, að íslensk dómvenja á þessu sviði í gildistíð
eldri siglingalaga var ekki alveg sambærileg við þá dómvenju, sem var
ríkjandi annars staðar á Norðurlöndum fyrir siglingalagabreytingar, er
þar voru gerðar á 7. áratugnum.
Framtíðin á eftir að leiða í Ijós, hvernig greitt verður úr þeirri rétt-
aróvissu, sem leiðir af sérreglunni í 2. tl. 1. mgr. 165. gr. samfara „víkk-
un“ björgunarhugtaksins.
Gagnrýni sú, sem hér kemur fram, varðar fyrst og fremst lágatækni-
leg atriði. Hins vegar er engin afstaða tekin til þess, hvort æskilegt sé
að skerða bj örgunarlaun frá því, sem var eftir sigll. 1963 eða hvort
ástæða hefði verið til þess að samræma björgunarreglur siglingalaga og
reglurnar í 14. gr. laga nr. 18/1976 um bátaábyrgðarfélög og 12. gr. laga
nr. 25/1967 um Landhelgisgæslu Islands. Ekki er heldur tekin afstaða
til efnisbreytinga þeirra, sem felast í því að laga íslenskar björgunar-
reglur að ákvæðum þeim, sem nágrannaríkin tóku upp í siglingalöggjöf
sína á 7. áratugnum. Almennt má þó telja æskilegt, að samræmis gæti
í norrænum siglingalögum.
ATHUGASEMD HÖFUNDAR
Eftir að ofanskráð var ritað, gerðu Samsteypa íslenskra fiskiskipa-
trygginga annars vegar og Landhelgisg'æsla íslands og Landssamband
íslenskra útvegsmanna hins vegar samkomulag um ákvörðun þóknunar
166