Tímarit lögfræðinga - 01.11.1986, Blaðsíða 43

„Rétt er þó að hafa það í huga, að reglan heimilar dómstólum að
taka tillit til aðstæðna, sem upp koma eftir gerð samnings, við
mat á því, hvort sanngjarnt er að bera hann fyrir sig. Það sýnist
því öldungis óeðlilegt að einskorða heimildina til þess að taka til-
lit til „atvika sem síðar komu til“ við þá samninga eina sem gerð-
ir eru eftir gildistöku reglunnar. Væri þar um óeðlilega mismun-
un að ræða, einkanlega þegar þess er gætt, að setning hinnar nýj u
reglu skapar óhjákvæmilega óvissu um tilvist óskráðra réttar-
reglna um brostnar forsendur.
Rétt er einnig að benda á að í athugasemdum með norska frum-
varpinu (NOU: 1979:32 bls. 49) er talið að beita megi reglunum
um þessa samninga og að slíkt sé ekki andstætt 97. gr. norsku
stjórnarskrárinnar um bann við afturvirkni laga. Á þessa skoð-
un er fallist í umsögn norska dómsmálaráðuneytisins um frum-
varpið (Ot.prp. nr. 5 bls. 43)“.
Með hliðsjón af þessu má gera ráð fyrir, að dómstólar telji sér heim-
ilt að beita reglu 36. gr. um samninga, sem gerðir voru fyrir gildistöku
laganna. Þetta verður að vera háð mati dómstóla hverju sinni.
8. DÓMAFRAMKVÆMD f DANMÖRKU EFTIR BREYTINGU
Á 36. GR. SAMNINGALAGANNA.
Því hefur verið haldið fram,37) að lögfesting hinnar nýju ógilding-
arreglu í 36. gr. 1. nr. 7/1936 myndi leiða til mikillar fjölgunar mála
fyrir dómstólum. Ekki er hægt að slá þessu föstu með neinni vissu.
Eðlilegt er að kanna reynslu annarra þjóða í þessu efni. Danir urðu
fyrstir til að breyta sínum samningalögum að þessu leyti. Eg hef farið
yfir registur í Ugeskrift for Retsvæsen árin 1977 til 1984, þ.e. 8 ár, og
kannað, hversu oft komið hefur til álita að beita 36. gr. dönsku samn-
ingalaganna, eins og henni var breytt árið 1975. Neðangreint yfirlit
sýnir niðurstöður þessarar athugunar.
1977 1978
UFR 1977 bls. 306 (hafnað) UFR 1978 bls. 678 (samþykkt)
— — — 798 (samþykkt) — — — 847 (samþykkt)
— — - 809 (samþykkt)
37) Sjá Páll Sigurðsson: „Orð skulu standa" í Tímariti lögfræðinga, 2. hefti 1986, bls.
122-123.
189