Tímarit lögfræðinga - 01.12.1991, Blaðsíða 3

TIMARIT
LÖGFRÆÐINGA
4. HEFTI 41. ÁRGANGUR DESEMBER 1991
EES SAMNINGURINN OG ÍSLENSK LÖG
Þegar þetta er ritað hefur hinar síðustu vikur verið um fátt meira fjallað í ræðu
og riti en uppkast að samningi um Evrópskt efnahagssvæði. Er það að vonum því
að samningsaðild íslands myndi væntanlega hafa víðtækari áhrif á landi hér en
nokkur annar þjóðréttarsamningur sem ísland á nú aðild að. Síðustu dagana
hefur umræðan að nokkru leyti snúist um langhala og karfa og hvað hver sagði
hvenær um þá fiska og kröfur og tilboð um að draga þá úr sjó. Þetta kann að vísu
að skipta máli en getur tæplega talist höfuðmál þegar til samningssviðsins alls er
litið. Þá hefur og töluvert verið rætt um það álit Dómstóls Evrópubandalagsins
að einstök ákvæði samningsuppkastsins brjóti í bága við Rómarsamninginn.
Það sem eðlilega vekur mestan áhuga lögfræðinga hér á landi er með hvaða
hætti samningsaðild kynni að hafa áhrif til breytinga á löggjöf í landinu og hvort
hún skerti heimildir löggjafarvalds, framkvæmdarvalds og dómsvalds. Því var
það kærkomið þegar tveir þekktir fræðimenn, þeir Stefán Már Stefánsson
prófessor og dr. Guðmundur Alfreðsson, lýstu á dögunum í útvarpi skoðunum
sínum á því hvort tiltekin ákvæði í samningsuppkastinu kölluðu á breytingar á
stjórnarskránni og hvers þyrfti að gæta við samþykkt samningsins.
í 114. gr. samningsuppkastsins er gert ráð fyrir því að sameiginleg nefnd
Eftaríkjanna og Evrópubandalagsins geti með samhljóða ályktun breytt samn-
ingnum eða aukið við hann. Hvert Eftaríkjanna hefur því í raun vald til þess að
neita að samþykkja breytingar og viðauka við samninginn. I sömu grein er gert
ráð fyrir því að það fari eftir stjórnskipunarlögum hvers Eftaríkis hvort
löggjafarþing þess þurfi að samþykkja breytingar á samningnum. Nái ríkin ekki
samkomulagi eða synji löggjafarþing einhvers Eftaríkis um samþykki, falla
niður til bráðabirgða ákveðnir þættir samningsins, sem eru nánar ákvarðaðir í
hvert skipti er á reynir, að nokkrum tíma liðnum.
225