Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Side 65

Tímarit lögfræðinga - 01.12.1996, Side 65
eiga sameiginlega, og draga fram hvaða gagn hvor aðili hafi af samkomulagi. Mér lærðist að leita sjálfstæðra og sanngjarnra mælikvarða, svo að báðir aðilar næðu fram því, sem þeim bæri, um leið og þeir gætu haldið fullri reisn. Þá verður að leggja sérstaka áherslu á, að nauðsynlegt er að dómarar kynni sér málin rækilega, sérstaklega lagalega stöðu þeirra, áður en þeir hefja sættir. Með því móti reynast sáttastörf til muna léttari. Á fyrsta fundi með lögmönnum var farið yfir stöðu mála og möguleika til sátta. Ef ljóst var þá þegar, að enginn kostur var á sáttum, t.d. vegna þess að um var að ræða svokölluð prinsipmál eða ágreiningsmál um ósættanleg lagaatriði, voru frekari sáttatilraunir ekki reyndar. Ef sættir voru hugsanlegar, var gott að ræða málin og gera sér grein fyrir hagsmunum aðila í málinu. Sóknaraðila gat t.d. verið mikilvægt að fá vissu um kröfu sína og að hún yrði greidd fljótt. Hins vegar gat vamaraðila verið mikilvægt að fá gjaldfrest. Aðilar slaka gjaman á ýmsum kröfum til að ná hagsmunum sínum fram. Nauðsynlegt er að dómarinn viti, hvað hann ætlar sér og jafnframt að hann sé opinn fyrir nýjum hugmynd- um, þ.e. að finna úrræði sem samræmast þeim hagsmunum, sem fyrir liggja. Honum má vera Ijóst, að aðilar hafa ekki gert upp við sig, að hverju þeir vilja ganga og hann skyldi því leita leiða, sem báðum aðilum eru til hagsbóta. Nauðsynlegt er að skoða málið frá ýmsum sjónarmiðum og greina valkosti eftir að ljóst liggur fyrir, hverju hvor aðili um sig hefur áhuga á. Oft gerði ég sem dómari ákveðna tillögu á þessu stigi, en tók jafnframt fram, að tillagan hefði ekkert með endanlegan dóm að gera, þ.e. dómarinn verður að taka skýrt fram, að dómsúrlausn málsins verði byggð á allt öðrum grunni og því geti málið dæmst öðruvísi. Sérstaklega er gott að ítreka, að hversu vissir sem aðilar telja sig um málstað sinn og lagarök, geti mál alltaf tapast. Á fyrsta fundi komust lögmenn og dómari oft að þeirri niðurstöðu, að rétt væri að ná málsaðilum saman á sáttafund. Reyndist það oft afbragðsráð, þar sem dómari málsins fékk þá tækifæri til að segja málsaðilum ýmislegt, sem lögmenn höfðu e.t.v. sagt þeim, en það fékk meiri staðfestu, þegar það kom einnig frá dómaranum. Sumir lögmenn eiga erfitt með að skýra nógu skorinort frá neikvæðum hliðum málstaðar umbjóðenda sinna og það er þægilegra fyrir lögmennina, að dómarinn geri það. Sumir lögmenn telja sig eiga ella á hættu, að vera sakaðir um linku gagnvart mótaðila eða ekki næga hollustu við sinn umbjóðanda. Þeir vilja ekki styggja sinn viðskiptavin. Ef t.d. viðskiptavinurinn er stór, málið er lítilvægt og illt er á milli deiluaðila, getur verið að lögmaður telji áhættuminnst að láta málið hafa sinn gang og fá dóm í því, fremur en að eyða tíma og orku í sættir eða að skýra umbjóðanda sínum frá veikum hliðum í málstað hans. Lögmanninum er þá þægð í því, að dómarinn segi viðskipta- vininum, að hann hafi góðan og kröfuharðan lögmann, en því miður séu á mál- inu veikar hliðar, sem beri að athuga. 201

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.