Tímarit lögfræðinga - 01.05.1997, Page 26

ekki verið leidd að því rök að synjunin hafi haft önnur þau skaðlegu áhrif sem
fjallað er um í 17. gr. samkeppnislaga.
Það er ekki auðvelt að bera saman niðurstöður Samkeppnisráðs og stofnana
ESB þar sem um ólíkt umhverfi er að ræða en hins vegar virðist ýmislegt benda
til þess að íslenskum fyrirtækjum með markaðsráðandi stöðu sé gefið heldur
meira svigrúm en tíðkast í rétti ESB.
6.3 Osanngjörn verðlagning
6.3.1 2. mgr.(a) 86. gr. Rómarsamningsins
Af a-lið, 2. mgr. 86. gr. Rs. verður ráðið að ósanngjörn verðlagning er
andstæð ákvæði 1. mgr. greinarinnar. Þetta hefur síðan verið staðfest í dórna-
framkvæmd og má í því sambandi vísa til máls United Brands gegn fram-
kvæmdastjórn ESB64 þar sem Evrópudómstóllinn sagði að verðlegði markaðs-
ráðandi fyrirtæki vöru sína með ósanngjörnum hætti þá ætti slíkt óumdeilanlega
undir 86. gr. Rs. Varðandi mat á því hvort verðlagningin væri ósanngjörn taldi
dómstóllinn rétt að líta til þess hvort fyrirtækið hefði notað markaðsráðandi
stöðu sína til að ná fram hagnaði af vörusölu sem það hefði ekki haft möguleika
á að ná ef full samkeppni hefði ríkt á markaðinum. Það hefur síðan verið
rannsakað nánar hvað felst í hugtakinu ósanngjörn verðlagning.
6.3.2 Okur
Þegar markaðsráðandi fyrirtæki okrar á viðskiptaaðilum sínum, fellur sú
háttsemi án vafa undir 86. gr. Rs. Vandamálið er hins vegar að átta sig á því
hvenær verð vöru er svo hátt að hægt sé að tala um okur. Þetta var eitt af þeim
vandamálum sem Evrópudómstóllinn þurfti leysa í máli United Brands gegn
framkvæmdastjórn ESB.65 í málinu lá fyrir að fyrirtækið breytti söluverði á
afurðum sínu reglulega með það fyrir augum að ná sem mestum hagnaði.
Dómstóllinn sagði um þessa háttsemi að það væri augljóslega misnotkun þegar
verð á vörunni væri í engu samhengi við viðskiptalegt verðmæti (e. economic
value) hennar.66 Lykilatriði í þessu sambandi væri því að sannreyna hvert væri
viðskiptalegt verðmæti vörunnar sem dómstóllinn benti á að mætti gera með
því að reikna framleiðslukostnaðinn. Hins vegar benti dómstóllinn einnig á að
ekki væri nóg að líta eingöngu til þess hvort mismunur á milli framleiðslu-
kostnaðar og söluverðs væri óhóflegur til að ákvarða hvort um okur væri að
ræða eins og framkvæmdastjórn ESB hafði gert. Það væri einnig nauðsynlegt
að kanna hvort söluverðið væri ósanngjarnt í sjálfu sér eða hvort það væri
óeðlilega hátt í samanburði við samkeppnisvörur.67
64 United Brands gegn framkvæmdastjórn ESB (1978) 1 CMLR 429 (1978) ECR 207.
65 United Brands gegn framkvæmdastjórn ESB [1978] 1 CMLR 429 [1978] ECR 207.
66 Ibid §§ 250.
67 Ibid §§ 252.
82