Tímarit lögfræðinga - 01.05.1997, Blaðsíða 39

mannréttindaákvæðin til nútímalegs horfs og að endurskoða ákvæðin með tilliti
til alþjóðlegra skuldbindinga Islands á sviði mannréttindaverndar.1 Endurskoð-
unin leiddi til setningar stjómarskipunarlaga nr. 97/1995 sem breyttu stjónar-
skránni nr. 33/1994 með síðari breytingum og tóku gildi þann 28. júní 1995.2
Meðal þeirra breytinga sem gerðar voru var setning nýrrar jafnræðisreglu. Er
65. gr. stjórnarskrárinnar nú svohljóðandi:
Allir skulu vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis,
trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar, efnahags, ætternis og
stöðu að öðru leyti.
Konur og karlar skulu njóta jafns réttar í hvívetna.3
Svo sem ljóst er af orðalagi 65. gr. stjórnarskrárinnar er hér um að ræða
almenna jafnræðisreglu ásamt sérreglu sem leggur sérstaka áherslu á jafnrétti
kynjanna. í þessari grein mun ég taka hina almennu jafnræðisreglu til skoðunar
og reyna að svara spurningunni um gildissvið hennar og það hvort hún sé í eðli
sínu efnisregla. Með þeirri spurningu hvort reglan sé í eðli sínu efnisregla er átt
við hvort hún hafi eitthvert raunverulegt efnisinntak sem geri borgumnum kleift
að byggja á henni efnislegan rétt gagnvart ríkisvaldinu fyrir dómi.
2. DÓMUR HÆSTARÉTTAR 20. FEBRÚAR 1997
í dórni sínum frá 20. febrúar 1997 í málinu Guðrún Eiríksdóttir gegn íslenska
rrkinu byggði Hæstiréttur mat sitt á örorkubótum á tilvísun til 65. gr. stjórnar-
skrárinnar.
I málinu var deilt um fjárhæð bóta vegna slyss er ung stúlka varð fyrir í
skólaleikfimi. Vegna aldurs stúlkunar er slysið varð var ekki unnt að byggja á
neinum gögnum sem beinlínis áttu við hana sjálfa varðandi örorkutjón hennar
og varð útreikningur tjónsins því að byggjast á áætlun um framtíðarhorfur
hennar á vinnumarkaði. Fyrir Hæstarétti lágu örorkutjónsútreikningar trygg-
ingafræðings þar sem annars vegar var miðað við fullar tekjur iðnaðarmanna
„eins og um dreng væri að ræða“ en hins vegar 75% af þeim tekjum.4
1 Frumvarp til stjórnarskipunarlaga um breyting á stjórnarskrá lýðveldisins íslands, nr.
33/1944, með síðari breytingum, þingskjal nr. 389, 118. löggjafarþing (1994-95), bls. 4. Hér
eftir verður vitnað í þingskjal þetta sem „greinargerð“.
2 Hér eftir verður vitnað í stjórnarskrá lýðveldisins Islands, nr. 33/1944, með síðari breyt-
ingum, þ.m.t. breytingum samkvæmt stjórnarskipunarlögum nr. 97/1955, sem stjómarskrá.
3 Stjónarskipunarlög nr. 97/1995, um breyting á stjórnarskrá lýðveldisins íslands, nr. 33/1944,
með síðari breytingum, 3. gr.
4 Varðandi fjárhæð bótakröfunnar var einnig deilt um það við hvaða dag útreikningur á
höfuðstólsverðmæti örorkutjóns stúlkunnar skyldi miðast, slysdag eins og venja ber til eða
aðra dagsetningu. Vegna þessa álitaefnis lá þriðja útgáfa örorkutjónsútreikningsins einnig
fyrir Hæstarétti er miðaði við annan dag en slysdag. Hæstiréttur hafnaði þeirri aðferð við
örorkutjónsútreikninginn og verður ekki frekar fjallað um það álitaefni hér.
95