Tímarit lögfræðinga - 01.05.1997, Síða 31

þá fæli slík háttsemi hvorki í sér misnotkun á markaðsráðandi stöðu né sönnun
á slíkri misnotkun.85
Sérstök vandamál varðandi einkaréttarsamninga hafa risið þegar samningurinn
hefur að geyma ákvæði er segir efnislega að fái viðskiptavinur tilboð sem er
hagstæðara en það sem boðið er í samningnum þá megi hann taka slíku tilboði
svo fremi að hið markaðsráðandi fyrirtæki geri ekki samsvarandi breytingar á
samningnum.86 í máli Hoffman-Le Roche gegn framkvæmdastjórn ESB87 var
ein af málsástæðum fyrirtækisins að slrkt ákvæði kæmi í veg fyrir samkeppnis-
hamlandi áhrif einkaréttarsamnings. Þessi málsástæða átti hins vegar lítinn
hljómgrunn hjá Evrópudómstólnum sem benti á að reglan væri eingöngu tæki
fyrir fyrirtækið til að bera kennsl á samkeppnisaðila og til að fá upplýsingar um
tilboð þeirra. Dómurinn sagði því að samningsákvæðið kæmi ekki í veg fyrir
samkeppnishamlandi áhrif einkaréttarins og það væri alls ekki grundvöllur til
þess að ákvarða það að einkaréttarsamningur fæli ekki í sér misnotkun á aðstöðu.
I máli AKZO Chemie gegn framkvæmdastjórn ESB88 var sambærilegt
samningsákvæði til skoðunar en þar bauð markaðsráðandi fyrirtæki viðskipta-
vinum sínum að selja vörur sínar á verði sem væri rétt fyrir neðan þau tilboð
sem viðskiptavinurinn fengi frá samkeppnisaðilum AKZO. Dómurinn taldi að
þetta væri ólögmæt misnotkun þar sem það fæli í sér þrýsting á kaupanda að
kaupa eingöngu frá hinu markaðsráðandi fyrirtæki.
6.4.2 Skuldbindingar í framtíðinni
í máli Hoffman-La Roche gegn framkvæmdastjórn ESB89 var eitt af við-
fangsefnunum samningur milli fyrirtækisins og viðskiptavinar þar sem viðskipta-
vinurinn skuldbatt sig til að kaupa eingöngu frá fyrirtækinu næstu fimm árin.
Evrópudómstóllinn sagði að slrk skuldbinding í svo langan tíma til hagsbóta fyrir
hið markaðsráðaðndi fyrirtæki væri misnotkun á markaðsráðandi stöðu.
6.4.3 Kynningargreiðslur
I rnáli BPB Industries gegn framkvæmdastjórn ESB90 var til skoðunar
hvort markaðsráðandi fyrirtæki mætti veita viðskiptamanni styrk ætlaðan til
kynningar á vöru gegn því að viðskiptamaðurinn keypti eingöngu vörur frá
fyrirtækinu. Undirréttur Evrópudómstólsins taldi um misnotkun að ræða þar
sem tilgangur slíks fyrirkomulags væri m.a. að tryggja það að viðskiptamaður-
inn keypti eingöngu frá hinu markaðsráðandi fyrirtæki.91
85 Ibid §§ 492-3.
86 Þessi regla er stundum kölluð enska reglan (e. English clause).
87 Hoffmann-La Roche gegn framkvæmdastjórn ESB [1979] ECR 461 [1979] 3 CMLR 211.
88 AKZO Chemie gegn framkvæmdastjórn ESB [1991] ECR 1 3359; [1993] 5 CMLR 215.
89 Hoffmann-La Roche gegn framkvæmdastjórn ESB [1979] ECR 461 [1979] 3 CMLR 211.
90 BPB Industries and British Gypsum gegn framkvæmdastjórn ESB [1993] 5 CMLR 32
91 Ibid §§ 76.
87