Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Page 26

10. AÐLÖGUNARTÍMINN
Evróið kemur í stað gjaldmiðla þátttökuríkjanna. Á aðlögunartímanum munu
sérstakar reglur gilda. Á þessu tímabili munu bæði evróið og gjaldmiðill ríkis-
ins liggja fyrir, en gjaldmiðill ríkisins skoðast sem tilvísun til evrósins. Evróið
er skilgreint í Evrópuréttinum, og í sumum tilvikum einnig í rétti aðildarríkja,
en gjaldmiðill ríkis ræðst af peningarétti ríkisins. Samkvæmt 7. gr. reglugerðar-
draganna mun gildistaka evrósins ekki sjálfkrafa leiða til breytinga á gjaldmiðli
í löggerningi sem er í gildi daginn fyrir gildistöku evrósins. Þetta þýðir t.d. að
gjaldmiðill rrkis sem er samningsgjaldmiðill mun með tilvísun til evrósins,
verða samningsgjaldmiðillinn á aðlögunartímanum.33 Er aðlögunartímanum
lýkur á 14. gr. reglugerðardraganna við (sjá síðar).
I 9. gr. reglugerðardraganna segir að seðlar og mynt í gjaldmiðli ríkis skuli
halda stöðu sinni sem lögeyrir á landssvæði aðildarríkjanna, samkvæmt þeim
lögum ríkisins sem í gildi voru daginn áður en reglugerðin öðlast gildi, þ.e.
þann 31. desember 1998. Þar sem evróinu verður ekki dreift sem seðlum og
mynt á aðlögunartímanum og hefur því ekki stöðu sem lögeyrir, felur þetta í sér
að samningur sem hljóðar t.d. á þýsk mörk (DEM) verður eingöngu efndur í
þýskum mörkum, nema aðilar séu sammála um að samninginn megi efna í
evróum, sbr. 8. gr. (1) og (2) í reglugerðardrögunum.
Af 6. gr. (2) reglugerðardraganna leiðir, að tilgreining í gjaldmiðli ríkis skal
á aðlögunartímanum hafa sama gildi og tilgreining í evróum, miðað við fast
reiknigengi. Þetta lýtur að samningsfrelsi að því er varðar val á milli gjaldmiðils
ríkis og evrós. Meginreglan „hvorki boð né bönn“ gildir því á aðlögunartím-
anum.34
Þó eru nokkrar mikilvægar undantekningar frá meginreglunni um samn-
ingsfrelsi.
Ákvæði 8. gr. (3) í reglugerðardrögunum mælir fyrir um að greiðsla fjár-
hæðar í gjaldmiðli ríkis, eða evrói, sem samkvæmt samningi eða öðrum
33 „During [the] transitional period the euro will exist in several denominations. First there will be
the euro unit itself, and its decimal sub-division „cent“ (f Article 2), and second there will be the
national currency units, which will be non-decimal sub-divisions of the euro (Article 6(1)). That
means the national currencies of the participating Member States are first substituted by the euro
and thereby cease to exist, and second they are reintroduced as sub-divisions of the euro. ...
Although the national currency units and the euro unit are expressions of the same currency, their
function and the possibility to use them may differ, depending on the provisions of [the
Regulation], on national legislation and on the terms of the contract. ... Contracts and other legal
instruments set up before the 1 January 1999 will during the transitional period not change their
denomination (Article 7). That means that a contract originally set up in BEF will become a euro-
contract denominated in the euro sub-unit BEF“, sbr. European Economy. „Legal Framework for
the use of the euro“, bls. 2-3.
34 Evrópska ráðið Iýsti eftirfarandi yfir í Madrid 1995: „For the period before the deadline set for
the completion of the changeover, the Regulation will ensure that private economic agents will be
free to use the Euro, at the same time they should not be obliged to do so“. Þegar kröfurétt-
arsamband verður við lýði eftir lok aðlögunartfmans er þó hagkvæmt að aðilar semji um hvemig
laga skal samninginn að evróinu.
110