Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Síða 30

hugsanlega í tengslum við breytingar á eigin fé félagsins.46 Margir bankar
munu bjóða viðskiptavinum sínum greiðsluþjónustu og bankareikninga í evró,
væntanlega samhliða þeirri þjónustu sem þeir þegar veita í hinum venjulega
greiðslumiðli í hverju ríki fyrir sig.
Notkun evró á aðlögunartímanum mun verða frjáls (en það á þó ekki við um
seðlabankana) en eins og áður er nefnt þá er að finna nokkrar undantekningar
frá þessu í reglugerðardrögunum sem nánar er kveðið á um í landslögum
einstakra aðildarríkja. Það á einnig við um endurviðmiðun skulda og notkun
evró á skipulögðum verðbréfamörkuðum og í greiðslukerfum.
Opinberar skuldir sem stofnað er til eftir 1. janúar 1999 af þátttökuríkjunum
í myntbandalaginu munu verða í evrói að því leyti sem þeim er ætlað að vera
framseljanlegar.47 Auk þess er opnaður sá möguleiki í nokkrum mikilvægum
tilvikum að ákveða endurviðmiðun þeirra skulda sem fyrir hendi eru án þess að
fá samþykki kröfuhafa áður en slíkt er gert. Flest aðildarríki hafa gefið til kynna
að þau muni framkvæma slíka endurviðmiðun skulda.
I 8. gr. (4) í reglugerðardrögunum er ríki sem tekur þátt í myntbandalaginu
veittar heimildir til þess að taka allar nauðsynlegar ákvarðanir sem þarf til
að framkvæma slíka endurviðmiðun opinberra skulda48 í gjaldmiðli ríkisins
og sem lúta landsrétti úgáfuríkisins. Slíkur einhliða réttur til endurviðmiðunar
skulda sem lúta að öllu leyti landsrétti útgefanda mun ná til „hins opinbera“,
þ.e. til stjómsýslu ríkisins, svo og til sveitar- og héraðsstjórna, en ekki til
atvinnustarfsemi sem rekin er á vegum hins opinbera.49
Þegar aðildarríki notfærir sér þann rétt sem það hefur til endurviðmiðunar á
opinberum skuldum þá ber að veita öðrum útgefendum sambærilegan rétt til
46 Sjá nánar t.d. Euro Paper, nr. 3. „The impact of the introduction of the euro on capital markets“
(júlí 1997). Um eiginfjármarkaðinn leggur skýrslan til, auk annarra valkosta, að einfaldasta lausnin
sé að fara yfir í hlutafé (hluti) án þess að tiltaka ákveðið verð (non par value shares- NPV), þ.e. að
ekki sé ákveðið hvert sé nafnverð hlutar, heldur verði hann tilgreindur sem föst hlutdeild í
heildarhlutum félagsins. Önnur ráðstilskipunin um hlutafélög (tsk. 77/91/EBE) leyfir slíka hluti, en
slík tilhögun er ekki algeng í aðildarríkjunum. Breytingar á hlutafélagalögum f mörgum aðildar-
rfkjanna er því nauðsynleg til þess að veita hlutafélögum möguleika til þess að nýta sér slfkan rétt.
Auk þess leggja samtök evrópskra kauphalla (FESE) það til í sinni skýrslu „The Transition to the
Euro“, (maí 1997), bls. 11, að leyft verði að fara yfir í hluti án tilgreiningar nafnverðs.
Evrópskar kauphallir hafa lýst því yfir að þær stefni að því að leyfa skráningu á gengi og viðskipti
í evrói frá og með 1. janúar 1999.
47 Um þetta náðist samkomulag milli aðildarríkjanna á fundi í Evrópska ráðinu sem haldinn var í
desember 1995 (í Madrid), sbr. niðurstöður fundarins í viðauka 1.
48 í skýrslunni „The impact of the introduction of the euro on capital markets" (sjá nmgr. nr. 46)
er lögð til svonefnd „frá botni og upp“ aðferð við endurviðmiðun. Gengið er út frá hverju einstöku
verðbréfasafni fyrir sig, sem síðan ber að umreikna samkvæmt hinu fasta gengi og námunda við
það sent sem næst er, sbr. aðalreglu þar um. Frávikið verður lítið og má leiðrétta (stemma af)
gagnvart heildarskráningu á myntfjárhæðum, en þeim má ekki breyta. Til þess að framkvæma slíka
námundun verður að breyta uppgjörsreikningum fjármálastofnana með aðlögun við einstök verð-
bréfasöfn (og hugsanlega með því að staðgreiða mismun) o.s.frv.
49 Sjá hér skilgreiningu á „hinu opinbera" í bókun nr. 5 í Maastricht-samningnum, sem fjallar um
hvemig fara eigi með of mikinn fjárlagahalla hjá aðildarríkjum.
114