Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Page 35

vísunum til ECU í norskum rétti verði breytt og í stað þeirra settar tilvísanir til
evrós.59
(2) Fullkomin yfirsýn er ekki fyrir hendi yfir þá samninga sem geta orðið
fyrir áhrifum af því að innleidd verði hin nýja mynt, evró, og sem falla undir
norska löggjöf. Það er því ekki unnt að útiloka að umfang þessara samninga sé
verulega mikið. Hér vaknar því sú spuming hvort það sé skynsamlegt að setja
í norskan rétt frávíkjanlegar (deklaratorískar) reglur sem eigi við undir þessum
kringumstæðum.
Hér verður að leggja til grundvallar að samkvæmt reglum norsks réttar er
Evrópurétturinn viðurkenndur sem Iex monetae fyrir evró, með þeim viðbótum
sem er að finna í landsréttinum. Reglur um umreikning frá ECU svo og um-
reikningur innlendra gjaldmiðla þátttökuríkjanna yfir í evró og aðrar reglur sem
eiga við til þess að ákveða fjárhæðir undir slíkum kringumstæðum munu að öllu
leyti fylgja reglum Evrópuréttarins. En samkvæmt þeim reglum sem er að finna
í Evrópurétti um gildi samninga, þ.e. að innleiðing evrós á ekki út af fyrir sig
að breyta neinum skilyrðum í samningi og geti því hvorki afsakað vanefndir á
samningi né veitt aðila undanþágu frá efndum, og gefur honum heldur ekki rétt
til þess að segja samningnum upp einhliða né heldur að breyta honum, mun
ekki falla undir þetta atriði.
Hér má hins vegar byggja á því að réttarsamræming milli norsks samn-
ingsréttar og Evrópuréttarins eigi við um órjúfanleika samninga. Þar af leiðandi
kemur varla til þess að mikil óvissa skapist um samingsréttarleg áhrif af inn-
leiðingu evrós.60 Það mun augljóslega ekki verða ómögulegt að efna samninga
eftir 1. janúar 1999 þegar samkvæmt samningi er um að ræða gjaldmiðil frá
einu þátttökuríkjanna eða ECU. Innleiðingu evrós tel ég að sé ekki unnt að líta
á sem brostna forsendu fyrir samningi sem stofnað er til eftir undirritun
Maastricht-samningsins (7. febrúar 1992), eftir að áætlanir voru lagðar fram um
Efnahags-og myntbandalagið (EMU) (í apríl 1989), eða jafnvel enn fyrr. Þar
með hefur gildi spurningarinnar um gildi samninga þegar fengið umtalsvert
minna (praktískt) vægi. Það skiptir einnig máli að í alþjóðlegum viðskiptum er
yfirleitt um sérfróða samningsaðila að ræða.
(3) Það er sérstök spuming hvort norsk stjórnvöld telji æskilegt að greiða
fyrir frjálsari notkun á evró í Noregi og gera nauðsynlegar breytingar á
gildandi rétti til þess að svo megi verða.
Fyrir stjórnvöld getur það verið æskilegt (eða nauðsynlegt) að nota evró í
sambandi við einstakar alþjóðlegar kröfuréttarlegar skuldbindingar.
59 í endurskoðaðri þjóðhagsáætlun (Revidert nasjonalbudsjett) fyrir árið 1997 (St. meld. nr. 2 fyrir
árið 1996-1997) segir m.a. á bls. 139: „f norskum rétti þar sem lögleidd eru ákvæði EES-samn-
ingsins er algengt að vísað sé til ECU. Breyta ætti þessum reglum þegar evró kemur í stað ECU“.
60 Samkvæmt norskum rétti gætu málsástæður aðila að samningi byggst á því að breyta ætti
samningnum eða hliðra honum með stoð f 36. gr. samningalaga, þ.e. að forsendur hefðu brostið og
ekki væri unnt að efna samninginn eftir aðalefni sínu, o.fl.
61 Hins vegar hafa verið gerðir allmargir SWAP-samningar í ECU eða gjaldmiðlum þátttökuríkja
(m.a. í BEF, FRF og DEM) með gjalddögum eftir 1. janúar 1999, en norskur réttur gildir ekki um
neinn þessara samninga.
119