Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Page 36

Norska ríkið hefur eins og aðstæðum er nú háttað ekki mikla lánsfjárþörf í
útlöndum. Þörfin til þess að nota evró í sambandi við lántökur ríkisins erlendis
er því lítil. Norska ríkið hefur heldur ekki tekið nein lán með ábyrgð ríkisins
sem hljóðar upp á ECU eða annan gjaldmiðil þátttökuríkja.61
Það gæti verið nærtækt fyrir Norges Bank (seðlabankann) í samráði við
fjármálaráðuneytið, að meta samsetninguna á norska gjaldeyrisforðanum í því
augnamiði að auka megi vægi evrópugjaldmiðla (evró) t.d. á kostnað þess
hlutar sem er í dollurum.62 Breytingar á gildandi rétti væru í því tilviki nauðsyn-
legar.63
Fyrir norskar fjármálastofnanir kann að verða mikilvægt, jafnvel nauðsyn-
legt, að geta boðið viðskiptamönnum upp á alhliða fjármálaþjónustu í evró.64
Sé nauðsynlegt eða æskilegt að breyta gildandi rétti, þá mælir þetta með því að
norsk stjórnvöld leggi sitt af mörkum í þessu efni.
Mikilvæg forsenda þess að unnt verði að taka upp víðtæka frjálsa notkun á
evrói í Noregi er að komið verði á fót skilvirku kerfi til að takast á við verk-
efnið. Það hvílir fyrst og fremst á þeim aðilum sem stunda bankastarfsemi að
þróa slrkt á grundvelli þeirra reikninga sem þar standa til boða. Að því er varðar
greiðslumiðlunina hafa stjómvöld, einkum Norges Bank (seðlabankinn), veiga-
miklu hlutverki að gegna.65 Taki stjórnvöld virkan þátt í að þróa þessi mál þá
mun það létta mjög að unnt verði að koma á fót í Noregi fullnægjandi kerfi til
greiðslumiðlunar í evró.
A sumum sviðum í norsku atvinnulífi getur verið nærtækt að nota evró í
viðskiptum, einkum í fyrirtækjum þar sem meirihluti viðskiptanna er alþjóð-
61 Hins vegar hafa verið gerðir allmargir SWAP-samningar í ECU eða gjaldmiðlum þátttökurfkja
(m.a. í BEF, FRF og DEM) með gjalddögum eftir 1. janúar 1999, en norskur réttur gildir ekki um
neinn þessara samninga.
62 Samræming við fjárfestingar sem gerðar eru í gegnum „Statens Petroleumfond" kann einnig að
hafa áhrif á fjárfestingarstefnuna.
63 Norges Bank (seðlabankinn) ætti e.t.v. að velta fyrir sér að veita þá þjónustu að skipta (í norskar
krónur, NOK) peningaseðlum, og væntanlega líka annarri mynt, sem eru gefnir út í eigin gjaldmiðli
einstakra þátttökuríkja jafn lengi og viðkomandi aðildarríki innleysir eldri seðla sína og mynt og
skiptir þeim út fyrir evró.
64 í endurskoðaðri þjóðhagsáætlun fyrir árið 1997 (Revidert nasjonalbudsjett) segir m.a. um þetta
atriði, sbr. bls. 138: „Ef norskar fjármálastofnanir geta ekki boðið þjónustu sem er samkeppnishæf
þá munu erlendar fjármálastofnanir, einkum frá evró-svæðinu, annast ... eftirspurnina [vegna
margvíslegra viðskipta í evrói]“.
65 I endurskoðaðri þjóðhagsáætlun fyrir árið 1997 (Revidert nasjonalbudsjett), sbr. bls. 138-139,
er rætt um það greiðslumiðlunarkerfi sem komið verður á fót innan Evrópusambandsins til þess að
unnt verði að hrinda í framkvæmd sameiginlegri efnahags- og fjármálastefnu (TARGET). Lausa-
fjármunir þeirra banka sem starfa innan evró-svæðisins munu fara í gegnum þetta kerfi. Það er
mikilvægt fyrir norskar fjármálastofnanir að tengjast þessu greiðslumiðlunarkerfi. Ein leið til þess
að framkvæmda það væri sú að norskir bankar myndu nýta sameiginlegan samskiptabanka sem
væri staðsettur innan evró-svæðisins til þess að framkvæma yfirfærslur í evró, en auk þess eru aðrar
leiðir hugsanlegar.
120