Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Side 50

Tímarit lögfræðinga - 01.05.1998, Side 50
aðildarríki brýtur gegn réttarreglum EB, einstaklingur verður fyrir tjóni og ákveðin skilyrði eru uppfyllt. Telja má líklegt að reglan muni helst hafa áhrif á sameiginlegum efnissviðum Rómarsáttmálans og EES-samningsins enda er þar að finna helstu ákvæðin sem varða réttarstöðu einstaklinga. Er þá t.d. átt við réttarreglur á sviði frjálsra vöruflutninga, fólksflutninga, fjármagnsflutninga og frjálsrar þjónustustarfsemi. Það að Francovich-máhð falli undir 6. gr. EES- samningsins er samkvæmt þessu ekki hægt að útiloka með vísan til þess að það eigi einungis við efnissvið sem EES-samningurinn nær ekki til.30 Hins vegar er til þess að líta að samrunasjónarmið virðast að einhverju leyti hafa ráðið ferðinni þegar tilvist meginreglunnar um skaðabótaskyldu aðildar- ríkja var viðurkennd. I Francovich-málinu vísaði Evrópudómstóllinn til sjálf- stæðis EB-réttar og grundvallardóma eins og van Gend & Loos31 og Costa gegn Enel,32 sem innan EB-réttar mörkuðu stefnuna um bein réttaráhrif og forgangs- áhrif. Að auki lagði dómstóllinn áherslu á þá ríku skyldu sem hvílir á dóm- stólum aðildarríkjanna að vernda réttindi einstaklinga. Einhverjir kynnu að vera þeirrar skoðunar að dómurinn skipti ekki máli í skilningi 6. gr. EES-samnings- ins vegna þessa. Málið er þó ekki alveg svo einfalt. í fyrsta lagi má skilja vísun dómstólsins til nefndra dóma á þann veg að einkum sé verið að leggja áherslu á það að einstaklingar njóti réttinda að EB-rétti en eins og nánar er fjallað um hér á eftir getur þetta einnig átt við um einstaklinga á Evrópska efnahagssvæðinu. Meginreglan um skaðabótaskyldu aðildarríkja er hins vegar sjálfstæð og óháð reglunum um bein réttaráhrif og forgangsáhrif EB-réttar enda er það ekki skilyrði bótaábyrgðar að réttarregla sem brotið er gegn hafi bein réttaráhrif. I öðru lagi ber að líta til þess að EES-samningnum er ætlað að vera framsækinn í þeim skilningi að samningsaðilar EFTA-megin borðsins skuldbinda sig til að yfirtaka nýjar gerðir á viðkomandi sviðum jafnt sem breytingar á eldri gerðum. Má gera ráð fyrir því að samrunasjónarmið kunni að einhverju leyti að fylgja með í kaupunum þegar nýjar EB-reglur eru samþykktar í sameiginlegu EES- nefndinni. í þriðja lagi kunna sjónarmið um einsleitni að ráða einhverju um það hvaða dómar skipta máli í skilningi 6. gr. og þá þannig að dómar uppfylli skilyrðið fremur en ekki. Að lokum er það afar mikilvægt að meginreglan um skaðabótaskyldu aðildarríkja hefur ekki í sér fólgið framsal á fullveldisrétti á sama hátt og reyndin er með meginreglumar um bein réttaráhrif og forgangs- 30 Þessu til stuðnings má benda á að í þeim málum sem reynt hefur á skaðabótaábyrgð aðildamkja EB hafa brot hlutaðeigandi ríkja ávallt verið gegn reglum sem heyra undir efnissvið EES-samn- ingsins. Sjá auk Francovich-málsins sameinuð mál C-46/93 og C-48/93 Brasserie du Pécheur gegn Þýskaiandi og The Queen gegn Secretary ofState for Transport, ex parte Factortame Ltd. [1996] ECR 1-1029, mál C-392/93 The Queen gegn H.M. Treasury, ex parte British Telecommunications plc. [1996] ECR1-1631, mál C-5/94 The Queen gegn Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, ex parte Hedley Lomas (Ireland) Ltd. [1996] ECR 1-2553 og sameinuð mál C-178/94, C-179/94, C-188/94, C-189/94 og C-190/94 Erich Dillenkofer ogfleiri gegn Þýskalandi [1996] ECR1-4845. 31 Mál 26/62 van Gend & Loos gegn Nederlandse Administratie der Belastingen [1963] ECR 1. 32 Mál 6/64 Costa gegn Enel [1964] ECR 585. 134

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.