Tímarit lögfræðinga - 01.06.2004, Side 101

Samkvæmt 7. tl. 1. mgr. 8. gr. verður sú krafa gerð til atvinnurekanda að
hann skilgreini sérstaklega hvaða hagsmunir hans krefjast þess að umrædd
skráning sé heimiluð. Sé tilgangur með skráningunni sá að koma upp um
refsivert athæfi (t.d brot á samkeppnislögum) verður vinnslan auk þess að eiga
sér stoð í 9. gr. laganna um viðkvæmar persónuupplýsingar. Sé umrædd skrán-
ing hins vegar framkvæmd í öðrum tilgangi, svo sem til þess að fylgjast með
því hvort starfsmaður sinnir starfi sínu eins fljótt og vel og til er ætlast, verður
að telja heimildir til skráningarinnar mun vafasamari. Aður hefur verið vikið að
því að huga beri gaumgæfilega að því hvort tilgangurinn með rafrænni vinnslu
sé málefnalegur og vísast í þessu sambandi til umfjöllunar í köflunum hér á
undan. Þó má nefna að séu í gildi starfsreglur á vinnustað um hve mikið starfs-
menn mega nota símann í einkaþágu má færa fyrir því rök að vakni grunur hjá
atvinnurekanda um brot á umræddum starfsreglum öðlist hann heimildir til þess
að vinna upplýsingar um símnotkun starfsmanns, og að þannig séu heimildir
atvinnurekanda að einhverju leyti sambærilegar við heimildir hans til þess að
fylgjast með internetnotkun starfsmanna sinna.
8.2 Hlustun og/eða upptaka á símtölum starfsmanna
I greinargerð með lögum um persónuvemd og meðferð persónuupplýsinga
kemur fram að ein tegund rafrænnar vinnslu sé til dæmis hljóðritun símtala í
einkasímstöðvum sem færst hafi í vöxt bæði hjá fyrirtækjum og opinberum
stofnunum. Séu símtöl þannig tekin upp á band og varðveitt er um vinnslu
persónuupplýsinga að ræða sem fellur undir persónuverndarlögin. í greinar-
gerðinni era nefnd dæmi um hljóðupptökur hjá lánastofnunum sem gerðar eru
til þess að tryggja sönnun samninga sem gerðir eru símleiðis og hljóðritun
fjarskipta í flugi samkvæmt alþjóðasamþykktum um flugmál. Akvæði persónu-
verndarlaganna um upplýsingaskyldu gilda að sjálfsögðu taki atvinnurekandi
upp símtöl starfsmanna sinna.
Sé ekki um að ræða hljóðritun símtala, heldur ef atvinnurekandi eða yfir-
maður hlustar á símtöl starfsmanna endrum og eins eða jafnvel reglulega
þannig að hlustunin teljist til rafrænnar vöktunar, er ekki um að ræða vinnslu
persónuupplýsinga nema atvinnurekandi skrái sérstaklega niður þær persónu-
upplýsingar sem hann fær vitneskju um úr símtalinu. I almennum hegningar-
lögum nr. 19/1940 er ekki sérstakt ákvæði sem tekur á símhlerunum atvinnu-
rekanda á vinnustað.29 Leynileg hlustun atvinnurekanda á símtöl starfsmanna
sinna getur hins vegar brotið gegn 8. gr. Mannréttindasáttmála Evrópu og gegn
71. gr. Stjómarskrár lýðveldisins Islands, en bæði þessi ákvæði vernda m.a. rétt
29 I 3. tl. 1. mgr. 263. gr. í dönsku hegningarlögunum, Straffeloven, LBK nr. 808 frá 14/09/2001
er sérstakt ákvæði um þetta athæfi og segir þar að sá skuli sæta sektum eða fangelsi sem á
óréttmætan hátt: „... ved hjælp af et apparat hemmeligt aflytter eller optager udtalelser fremsat i
enrum, telefonsamtaler eller anden samtale mellem andre eller forhandlinger i lukket inóde, som
han ikke selv deltager i, eller hvortil han uberettiget har skaffet sig adgang".
285