Ægir - 01.09.1998, Qupperneq 15

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
erum við ekki mikið þekktir. Það er
frekast í Póllandi og Finnlandi sem við
höfum náð að kynna vörurnar undir
okkar merki og erum þar með orðnir
þekktari."
Getum nálgast
matvælaframleiðendur meira
Baldur hefur, sem menntaður efna-
fræðingur, mikla þekkingu á efnainni-
haldi lýsis og starfaði á fyrstu árum
sínum hjá fyrirtækinu á rannsóknar-
stofu þess. Sömuleiðis hefur fyrirtækið
tekið þátt í viðamiklu rannsóknarstarfi
á lýsi, jafnt með Háskóla íslands og
fleiri aðilum hér innanlands,
sem og með erlendum rann-
sóknaraðilum. Baldur telur að
með breytingu sl. áratugi á
samsetningu fitunnar sem við
neytum, sé vægi jurtaolía orðið
óeðlilega hátt. Þetta hefur orð-
ið m.a. á kostnað sjávardýraol-
ía, en fram yfir aldamótin 1800
var þetta hlutfall jafnt. Þetta
hefur m.a. orsakað eða ýtt und-
ir ýmsa sjúkdóma, sem hrella
mannkynið í dag. Framtíðina í
lýsisframleiðslu telur Baldur felast í
því að framleiða sjávardýraolíu sem
hægt er að nota sem íblöndunarolíu í
matvæli tii að leiðrétta þetta neikvæða
hlutfall. Á þennan hátt geti lýsisfram-
leiðendur nálgast aðra matvælafram-
leiðendur, t.d. þá sem framleiða ýmis
konar tilbúna rétti.
„Hluti af starfseminni mun snúast
um framleiðslu fyrir matvælaiðnað-
inn. Ég sé einfaldlega fyrir mér meira
af Omega-3 vörum í framtíðinni og
sem dæmi um þetta höfum við egg á
Þýskalandsmarkaði þar sem hænurnar
eru fóðraðar á Omega-3 ríku lýsi sem
leiðir til þess að eggin innihalda
einnig Omega-3 fitusýrur. Rannsóknir
hafa síðan leitt í ljós að neytendur
þeirra sýna lægra kóiesteról í blóðinu.
Þetta er dæmi um þróunina og við
ætlum að verða þátttakendur í henni
af fullum þunga."
Aukinn kostnaður
við hráefnisöflun innanlands
f hráefnisöflun hér innanlands styðst
Lýsi hf. við sitt eigið söfnunarkerfi og
fær þorskalifur af bátaflotanum, fyrst
og fremst við suður- og vesturströnd-
ina. Baldur segir að breytingar í út-
gerðarháttum geti miklu breytt fyrir
fyrirtæki eins og Lýsi hf. og til að
mynda hafi lægðin í þorskveiðunum
skapað fyrirtækinu töluverða erfiðleika
meðan á stóð.
„Nú er kvótinn að aukast ár frá ári
en hins vegar hafa útgerðarhættirnir
breyst mikið. Við fáum nánast ekkert
hráefni af þeim kvóta sem flyst yfir á
ísfisk- eða frystitogara, Við fengum
áður nær alla lifur sem til féll í land-
vinnsluhúsunum en núna er stór hluti
aflans slægður á sjó og auk heldur fer
meiri fiskur í gegnum markaði og þar
af leiðandi er meiri hreyfing á vinnsl-
unni en áður var. Okkar hráefnisöflun
er því þannig að við leggjum áherslu á
bátana og höfum sérstakt karakerfi þar
sem við setjum kar frá okkur um borð
og tökum það þegar viðkomandi bátur
kemur í land og setjum nýtt í staðinn.
Okkar áhyggjuefni er hvar kvótinn
lendir, mun hann aukast eða minnka
á bátunum, en það er hins vegar alveg
ljós að kostnaðurinn við að nálgast
hráefnið hér innanlands hefur aukist
með árunum."
Eigum aö taka upp
íslenskt umhverfismerki
Hjá því er vart hægt að komast að
nefna umhverfismálin, sem svo ofar-
lega eru á baugi um þessar mundir.
Greinilegt er að íslenskum útflutnings-
fyrirtækjum er mjög í mun að íslend-
ingar láti ekki hjá Iíða að taka þátt í
umhverfisumræðunni og gæta þess að
ímynd íslands sem fiskveiðiþjóðar sé
góð og sönn. Baldur segir þetta skipta
Lýsi hf. máli og hann er þeirrar skoð-
unar að taka beri upp umhverfismerk-
ingu íslenskra sjávarafurða undir ís-
lensku forræði.
„Þorskalýsið er undir nálarauga ým-
issa aðila og þeir eru fyrst og fremst að
fylgjast með eiturefnainnihaldi. Því
miður hafa samtök, eins og
t.d. Greenpeace, tekið lýsi
sem dæmi um hve sjórinn sé
mengaður. Hjá okkur eru
uppfyllt öll lagaskilyrði og
lýsið fer í gegnum öfluga
hreinsun og rannsóknir en
hins vegar er lýsi frá stöðum
eins og Norðursjó óhæft til
neyslu. Það dregur athyglina
að okkur á neikvæðan máta
en með því að taka á um-
hverfismálum væri hægt að
nota þau sem hreint sóknartækifæri.
Við eigum ekki að setja okkur í vörn
vegna umhverfismálanna heldur
sækja fram með þau að vopni. Mér
finnst fslendingar að missa af lestinni
með því að hafa ekki tekið frumkvæð-
ið. Þetta er hreint markaðstækifæri en
við verðum að ná samstöðu í fiskiðn-
aðinum um mikilvægi umhverfismál-
anna til að geta nýtt tækifærið. Við
verðum að láta af þeim hugsunarhætti
að hér sé allt svo gott í umhverfismál-
um að um þau þurfi ekki að hugsa.
Slíkur hugsunarháttur tefur bara fyrir
okkur og fyrir vikið verður okkur dýr-
ara að byggja upp jákvæða sjávarút-
vegsímynd. Að mínu mati er það ekk-
ert vafamál að við eigum að taka upp
eigið umhverfismerki á íslenskar sjáv-
arafurðir og fylgja því síðan af fullum
þunga eftir. Ef við íslendingar getum
ekki gert þetta þá getur það engin fisk-
veiðiþjóð."
„Okkar reynsla er sú að besta leiðin
í markaðsstarfinu sé gott samstarf
við dreifingaraðila í viðkomandi
löndum enda vœri ógjörningur að
vinna allt héðan að heiman."
mæ. 15