Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1957, Síða 157
155
um að fyrirskipa kennurum að láta koma fram við kennsluna neitt
það, sem kennarar telja, að ekki eigi þar heima.
2) Háskólastúdentar verða eigi skyldaðir til að sækja neina
kennslu og þeim er að öllu leyti í sjálfsvald sett, hversu þeir hagnýta
sér hana. Stúdentar ráða því einnig sjálfir, hvenær þeir þreyta próf,
en á prófum skal úr því skorið, hvort stúdentinn er verðugur þess að
hljóta þá akademisku gráðu, sem hann keppir eftir.
Stúdentaráð lítur svo á, að háskólinn muni þá rækja bezt hlutverk
sitt sem vísinda- og kennslustofnun, ef hið akademiska frelsi er í
heiðri haft, a. m. k. að meginstefnu. Um gildi hins akademiska frels-
is fyrir stúdenta vill það taka fram sérstaklega:
1) Hið akademiska frelsi er til þess fallið að þroska stúdenta sem
einstaklinga, ala með þeim sjálfsaga og venja þá á að taka ábyrgð
á gerðum sínum. Það er einnig líklegt til að temja þeim sjálfstæði
í vinnubrögðum og gera þá hæfa til að sinna vísindalegum verk-
efnum.
2) Hið akademiska frelsi gerir stúdentum kleift að haga námi sínu
þannig, að þeir geti, þegar nauðsyn ber til, verið við vinnu jafn-
framt náminu. Eins og aðstæður fjöldamargra háskólastúdenta eru
hér á landi er þetta nauðsynlegt til að þeir geti yfirleitt stundað
háskólanám.
Verða nú raktar þær greinar frumvarpsins, sem um þetta fjalla
og athugasemdir stúdentaráðs við þær.
Er fyrst að geta 23. gr. frumvarpsins:
„Ákvæði um eftirlit með námsástundun háskólastúdenta má setja
í reglugerð háskólans.“
Ráðið lagði til, að þessi grein yrði felld niður, enda full ástæða til
að ætla, að hér búi eitthvað undir, sem stefni að skyldutímasókn,
enda þótt greinin líti meinleysilega út.
Þá er það alkunna, að prófum má haga þann veg, að raunverulega
feli í sér verulega skerðingu á akademisku frelsi eða jafnvel afnám
þess. Taldi ráðið ákvæði frumvarpsins um þau efni ærið varhugaverð.
28. gr. frv. hljóðar þannig:
„1 reglugerð háskólans skal setja ákvæði um próf, þ. á. m. um prófgrein-
ar, einkunnastiga og einkunnagjafir og um lágmarkseinkunn í einstökum
greinum eða flokkum greina og í fullnaðareinkunn.
Mæla má svo fyrir í reglugerð, að fullnaðarprófi sé skipt í fleiri hluta
en einn, og kveða má á um skemmsta eða lengsta tíma, sem líða megi frá
skrásetningu til frumprófs, svo og milli þess, að einstökum prófhlutum eða
prófgreinum sé lokið, og milli upphafs náms og lokaprófs.
Heimilt er ennfremur að mæla svo fyrir í reglugerð, að misserisleg eða
árleg próf skuli haldin í heild, samkvæmt tillögu deildarinnar, í þeim
námsgreinum, sem kenndar hafa verið á tímabilinu, öllum eða nokkrum.