Búnaðarrit - 01.06.1941, Page 10

160
BÚNAÐARRIT
Ég mun hér á eflir gefa yfirlit um framkvæmdir
bænda og annarra jarðræktarmanna — eða baráttu
þeirra síðastliðin 20 ár við að erja jörðina, svo að
bin góða íslenzka frjómold verði þjónn bændanna,
en þeir ekki þrælar hennar, eins og oft hefur átt sér
stað undangengnar aldir.
IV.
Eins og áður er nefnt, varð mikill afturkippur í öll-
um ræktunarframkvæmdum á styrjaldarárunum 1914
—1918. Árin 1910—1915 voru að meðaltali unnin um
150 þús. dagsverk árlega að jarðabótum. Aðallega
túnasléttur og túngirðingar. Nýrækt mun hafa verið
mjög lítil. Enda voru menn þá mjög JíLið byrjaðir að
nota grasfræ við ræktun. Var aðallega notuð þak-
sléttuaðferð, sem bæði var dýr og vinnufrek. Árlega
voru þessi ár sléttaðir 200—300 ha. af túnþýfi. En ný-
ræktin var aðeins 40—50. ha. árlega.
Á styrjaldarárunum dró svo úr framkvæmdum, að
dagsverkatala áranna 1916—1920 var aðeins ca. 75
þús. að meðaltali, eða rétt um helmingur þess, sem
unnið var áður. Eftir 1920 vaxa framkvæmdir nokkuð.
Þó eru jarðabótadagsverkin árið 1923 ekki nema 100
þús. Svo að framkvæmdir eru enn um einum þriðja
hluta minni en þær voru fyrir styrjöldina. Það er því
ekki hægt að segja, að útlitið liafi verið glæsilegt i
ræktunarinálum þjóðarinnar um þetta leyti. Fólki,
sem vann að landbúnaðarstörfum, fækkaði ört í
sveitum, vegna þess að aðrir atvinnuvegir buðu glæsi-
legri kjör.
Það var úr þessum jarðvegi, sem jarðræktarlögin
spruttu. Enda var þá brýn þörf að veita fjármagni til
sveitanna til þess að bæla atvinnuskilyrði þeirra. Hér
verður ekki skýrt frá ákvæðum jarðræktarlaganna,
hvorki eins og þau voru í íyrstu, né heldur þeim breyt-
ingum, sem þau hafa síðar tekið. Það hefur svo víða