Fréttablaðið - 24.04.2010, Blaðsíða 31

menning
[ SÉRBLAÐ FRÉTTABLAÐSINS UM MENNINGU OG LISTIR ]
apríl 2010
E
inu sinni var og Út um
græna grundu voru unnar
af Gunnari Þórðarsyni,
Björgvini Halldórssyni
og Tómasi Tómassyni.
Verkefnið var sett í gang af Jóni
Karlssyni sem þá var í forystu í
útgáfumálum hjá Iðunni. Valdimar
Jóhannsson í Iðunni hafði tekið
yfir útgáfuna Hlaðbúð sem réði þá
Halldór Pétursson og Símon Jóhann
Ágústsson til að taka saman safn
barnakvæða árið 1946 og á forlagi
Valdimars var bókin gefin út í stór-
um upplögum næstu áratugi á eftir.
Jón sá í efninu möguleika og leitaði
til þeirra þrímenninga. Þeir leit-
uðu til hóps lagasmiða, Magnúsar
Eiríkssonar, Jóhanns Helgasonar,
Arnar Sigurbjörnssonar, Hannes-
ar Jóns Hannessonar, og nýttu að
auki eldri lög, auk þess sem bæði
Gunnar og Björgvin lögðu sitt til.
Þegar Jón hvarf frá Iðunni tók
Jóhann Páll Valdimarsson við og
gaf út seinni plötuna. Báðar náðu
metsölu og hafa síðan komið út á
geisladiskum, koma saman í kassa
innan skamms.
Verkið var á sínum tíma ekki
efnislega samstætt: Út um græna
grundu er konsept-plata en Einu
sinni var er lagasafn. Gunnar hefur
brugðið á það ráð við þennan fyrsta
flutning á öllu efninu að stokka það
upp í nýja röð. Hann hefur kallað
til nýja krafta, útsett allt að nýju,
og þeir Tómas og Björgvin eru ekki
með né heldur kór Öldutúnsskóla.
Hátt í fimmtíu flytjendur koma
saman í Laugardalnum: Stúlknakór
Reykjavíkur undir stjórn Margrét-
ar Pálmadóttur, tólf ungir strengja-
leikarar undir stjórn Hjörleifs Vals-
sonar, sex manna blásarasveit úr
Tónlistarskóla FÍH og stórt sex
manna rokkband. Söngvarar eru
Eyþór Ingi, Stefanía Svavarsdóttir,
Edgar Smári og Kristján Gíslason.
„Ég vildi halda þessu í upphafleg-
um tóntegundum og það þýddi að
ég þurfti til ungar raddir. Ég varð
að útsetja allt að nýju því gömlu
útsetningarnar eru einhvers stað-
ar eða týndar. Þar sem þetta var
barnamenningarhátíð vildi ég kalla
til unga krafta og því er allt tón-
listarfólkið sem að þessu kemur í
yngri kantinum.“
Gunnar og félagar unnu plöturn-
ar á sínum tíma í Bretlandi þar sem
Gunnar bjó á þeim tíma: „Þetta
var tekið upp í Who-stúdíóinu sem
hafði þá allar bestu græjur. Það
fór ekki langur tími í að taka þetta
upp. Kannski sextíu, sjötíu tíma
hvora plötu, en það var mórallinn
þá. Þú áttir bara að koma inn, spila
tvisvar í gegn og svo var tekið upp.
Þannig hafði þetta verið allt frá því
við tókum upp á Skúlagötunni. Það
var ekki fyrr en Hljóðriti var kom-
inn að menn fóru að gefa sér langan
tíma í stúdíói. Það er sagt að Hjalta-
lín hafi tekið sex hundruð klukku-
stundir. “
Vísnaplöturnar seldust í stór-
um upplögum og lög af þeim urðu
vinsæl í spilun eins og hún tíðkað-
ist þá. „Það var búið að steríóvæða
landið. Það breytti plötugerðinni.
Menn fóru að eltast við steríóið og
áhugasamir eltust við að hlusta á
blæbrigði í smáu og stóru. Magn-
arar urðu stærri og kraftmeiri,
hátalaraboxin stór og mikil og
settust á gólfið. Menn töluðu gáfu-
lega um sándið. Svo var tónlist-
inni þjappað aftur saman og hún
sett í stauta á stærð við skírteini.
En ekkert kemur í stað hins lifandi
flutnings.“
Tónleikarnir á morgun verða
sendir út á rás 2 Ríkisútvarpsins
og Gunnar segist vel geta hugsað
sér að fara með þá víðar um land-
ið. Hann tók upp á því fyrir tveimur
árum að troða upp einn með gítar-
inn og flytja sín eigin lög: Það tók á
taugarnar að standa þarna aleinn,
en það kom svo gott á móti mér. Það
þurfti að halda þessum lögum lif-
andi. Þau eru ekki til söngs fyrir
alla svo þetta tók á. En núna er
þetta bara gaman.“
Gunnar kemur um þessar
mundir fram í Landnámssetrinu í
Borgarnesi og segir þar sögur milli
laga þeim tengdar. Hann hljóðrit-
aði og gaf út tónleika í fyrra með
völdum lögum úr sínu stóra laga-
safni. Hann ætlar að halda áfram
að spila sólóprógrammið sitt hvar
sem menn vilja eiga með honum
kvöldstund. Það er aftur á fárra
vitorði að Gunnar hefur unnið að
því að smíða óperu í sígildum stíl,
eins og hann kallar það, ásamt Frið-
riki Erlingssyni um missera skeið:
Hún er fyrir stóra hljómsveit, kór
og fimm söngvara. Við erum komn-
ir vel af stað en til að vinna þetta
þarf maður eiginlega að loka sig af
og taka símann úr sambandi, ein-
angra sig. En við erum komnir af
stað.“
Hann er líka með í eldrimanna-
bandi sem hittist og fór að spila bítl:
„Það var bara gert fyrir félagsskap-
inn. Það var gott að hittast og spila
saman.“ Eins og segir í kvæðinu
sem Ólafur Haukur orti um kallana
á Vesturgötunni sem hittust: „Þeir
eru tónlistarmenn.“
VÍSNABÓK Í Húsdýragarði
Gunnar Þórðarson getur vel hugsað sér að fara víðar með efnisskrána af Vísnaplötunum: „Þetta eru bestu kvæðin úr bókinni og
okkar arfur.“ FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Loksins frjáls
Útskriftarsýning
LHÍ opnuð í dag í
Hafnarhúsinu.
SÍÐA 4
Íslandsklukkan
Leikdómur
um Íslands-
klukkuna
eftir Benedikt
Erlingsson.
SÍÐA 7
Þúsundir munu safnast saman á morgun til að hlýða
á fl utning lagasafns við vísur úr Vísnabókinni sem
kunn eru af tveimur vinsælum vínylhljómplötum frá
áttunda áratugnum. Gunnar Þórðarson tónskáld leiðir
stóran hóp í fl utningi á viðamikilli söngvaskrá en með
tónleikunum lýkur Barnamenningarhátíð í Reykjavík.
MENNING PÁLL BALDVIN BALDVINSSON