Fréttablaðið - 27.05.2010, Blaðsíða 19

FIMMTUDAGUR 27. maí 2010 19
Þegar ég kveikti á sjónvarp-inu seint um kvöld í vetur
leið, þetta var í janúar, heyrði
ég viðtal við dómsmálaráðherr-
ann. Tvö verkefni ráðuneytisins
eru öðrum brýnni, sagði hann.
Annað er að treysta sjálfstæði
dómstólanna, svo að fólkið í land-
inu geti borið traust til þeirra.
Hitt er að berjast gegn spillingu.
Hvar var ég staddur? Viltu
gizka? Ég var í Moskvu.
Dómsmálaráðherra Rússlands
heitir Aleksandr Konovalov.
Hann er rösklega fertugur að
aldri og er doktor í lögum frá
háskólanum í Sankti Pétursborg.
Þar tók Vladimir Pútín forsætis-
ráðherra lagapróf á sínum tíma
og einnig Dimitri Medvedev for-
seti. Lærimeistari allra þriggja
hét Anatoly Sobchak, frjálslynd-
ur lagaprófessor, síðar borgar-
stjóri í Sankti Pétursborg. Hann
leit svo á, að eina færa leiðin til
að ljúka því ætlunarverki Péturs
mikla keisara að leiða Rússland
inn í nútímann væri að gera
landið að fullburða réttarríki.
Hann vildi byggja landið með
lögum. Nemendur Sobchaks eru
sama sinnis eins og Guðmundur
Ólafsson hagfræðingur hefur
oft lýst í útvarpi, en hann er
manna fróðastur hér heima um
Rússland. Þegar Pútín velgir
Vesturlöndum undir uggum með
ýmsum grófum ummælum, er
hann að reyna að róa kjósendur
heima fyrir, segir Guðmundur.
Pútín er eins og Svíar voru,
þegar munnar stjórnmálamann-
anna vissu í vestur, en byssu-
kjaftarnir í austur.
Arfleifð Gaidars
Ég var sem sagt í Moskvu í jan-
úar, borgin er falleg að frost-
köldu vetrarlagi, og hlýddi þar á
mál nokkurra helztu samstarfs-
manna Medvedevs og Pútíns í
efnahagsmálum. Fundurinn var
haldinn í efnahagsstofnun, sem
Jegor Gaidar, fyrsti forsætis-
ráðherra Rússlands eftir hrun
kommúnismans, stýrði til dauða-
dags í desember 2009. Ég hitti
hann í Moskvu fyrir átta árum,
en nú er hann allur fyrir aldur
fram. Hann var hægri hönd
Jeltsíns forseta fyrstu þrjú árin
eftir hrun, 1991-94. Honum var
falið, og tókst, að leggja grunn-
inn að gríðarlegum umskiptum,
sem hafa skilað sér með rykkj-
um og skrykkjum til fólksins í
landinu við erfiðar aðstæður.
Gaidar þurfti að gefast upp
fyrir gömlum kommúnistum og
þjóðernissinnum á þingi og fyrir
spilltum og gráðugum sérhags-
munaseggjum, sem tókst að sölsa
undir sig umtalsverðan hluta af
eignum ríkisins. Hann sagði þá
af sér embætti, en hann hélt bar-
áttunni áfram ótrauður innan
þings og utan og náði umtals-
verðum árangri. Kaupmáttur
þjóðartekna á mann í Rússlandi
er nú um tvisvar sinnum meiri
en hann var, þegar Kommún-
istaflokkurinn skildi við 1991.
Meðalævi Rússa hefur lengzt um
fjögur ár frá 2003 og er nú 69 ár,
heilu ári lengri en 1991. Rússar
eru að rétta úr kútnum. En spill-
ingin er lífseig, og lífshættuleg.
Hættuleg sambúð
Fjármálaráðherrann í ríkis-
stjórn Pútíns er fimmtugur hag-
fræðingur og heitir Aleksey
Kudrin. Hann flutti langa ræðu
á fundinum um þörfina fyrir
að reisa skorður við hollenzku
veikinni til að tryggja, að olíu-
auður Rússlands verði ekki til
vandræða líkt og víða annars
staðar í olíulöndum. Hann átti
við, að sambúðin við svo mikla
olíu í iðrum Rússlands hneigist
til að hækka gengi rúblunnar
upp fyrir eðlileg mörk og skaða
með því móti aðra útflutnings-
atvinnuvegi og innlendan iðnað
og þjónustu. Hann lýsti einnig
næmum skilningi á nauðsyn
þess, að arðurinn af olíulindun-
um skili sér til rétts eiganda,
rússnesku þjóðarinnar, frekar en
til rummunga. Þannig tala ráða-
menn í Moskvu. Þetta var eins
og vor um miðjan vetur.
Heim til þín, Ísland
Ísland vantar dómsmálaráð-
herra, sem talar um nauðsyn
þess að treysta sjálfstæði dóm-
stólanna og beitir sér af alefli
fyrir því og berst gegn spill-
ingu. Ísland vantar einnig fjár-
málaráðherra, sem viðurkennir
nú, þótt seint sé, að útvegsmenn
hefðu frá upphafi átt að greiða
fyrir afnotin af sameiginlegri
auðlind þjóðarinnar frekar en
þiggja kvótann án endurgjalds
og veðsetja síðan sameignina
upp í rjáfur eins og rakin fífl.
Ríkisstjórn Íslands heldur
áfram að mylja undir útvegs-
menn, nú síðast með ókeypis
úthlutun á nýjum makrílkvóta
í stað þess að afla ríkissjóði
tekna, sem hann sárvantar, með
því að selja kvótann á uppboði.
Ríkisstjórnin heldur uppteknum
hætti, þótt Mannréttindanefnd
Sameinuðu þjóðanna hafi nú til
umfjöllunar fráleita málsvörn
fyrri ríkisstjórnar fyrir ítrekuð
mannréttindabrot. Ætla verður,
að Þjóðareign, nýstofnuð sam-
tök um auðlindir í almannaþágu,
fræði Mannréttindanefndina um
skjalfest fjárframlög útvegs-
manna til stjórnmálaflokkanna.
Rússum hélzt ekki vel á einka-
væðingu ríkisfyrirtækja á sínum
tíma, rétt er það. En ríkisstjórn
Jeltsíns forseta mátti þó eiga, að
hún seldi útvegsmönnum aðgang
að rússneskum fiskimiðum frek-
ar en að úthluta honum ókeypis.
Rússar í góðum gír
Þorvaldur Gylfason
Prófessor
Í DAG
Ríkisstjórnin heldur uppteknum hætti,
þótt Mannréttindanefnd Sameinuðu
þjóðanna hafi nú til umfjöllunar frá-
leita málsvörn fyrri ríkisstjórnar fyrir
ítrekuð mannréttindabrot.
UMRÆÐAN Á VÍSI
Daglegt líf í Reykjavík
„Það má jafnvel segja að það
stappi nærri kraftaverki að allt skuli
ganga sinn vanagang í Reykjavík-
urborg eftir efnahagshrunið. Við
komumst varla í gegnum einn
einasta dag án þess að vera minnt
á þetta hrun með einhverjum
hætti, en samt hefur núverandi
borgarstjórnarmeirihluta tekist að
halda uppi þjónustu við borgar-
búa, án þess að hækka skatta og
skila borgarsjóði þrátt fyrir þetta
hallalausum á síðasta ári.“
Svanhildur Hólm Valsdóttir
Vinstri græn framtíð
„Við sem erum í Vinstrihreyfingunni
- grænu framboði sameinumst um
félagslegar áherslur, kvenfrelsi og
umhverfisvernd. Vinstri græn hafa
ekki og munu ekki setja hagsmuni
stórtækra verktaka eða hagsmuni
hálaunafólks af því að greiða lága
skatta, í forgang. Við Vinstri græn
forgangsröðum ávallt í þágu barna,
í þágu fatlaðra, í þágu efnaminna
fólks og atvinnulausra og annarra
sem eiga undir högg að sækja.“
Líf Magneudóttir
Óvenjulega venjulegur
„Framsetning Besta [flokksins] er
á vissan hátt þversagnarkennd og
póstmódernísk, en hið sama má
segja um frammistöðu fimmflokks-
ins á seinasta kjörtímabili í Reykja-
vík. Í ljósi þess kemur gott gengi
Besta í skoðanakönnunum ekki á
óvart. Þrátt fyrir skringilegheitin og
formleysið þá er Besti þrátt fyrir allt
óvenjulega venjulegur, nákvæm-
lega það sem íslensk stjórnmál
þarfnast.“
Sölvi Blöndal
Sjá nánar á visir.is